به گزارش نبض بازار، مجتمع پالایشی پاراگوانا در ونزوئلا سومین پالایشگاه بزرگ دنیاست که دولت تصمیم دارد برای صادرات نفت ایران به جای سرمایه‌گذاری برای ساخت پایشگاه جدید، پالایشگاه پاراگوانا ظرف ۳ بازسازی کند.
مجتمع پالایشی پاراگوانا در ونزوئلا با 955 هزار بشکه ظرفیت فرآورش نفت خام در روز، سومین پالایشگاه بزرگ دنیاست که بعد از تحریم‌های نفتی سال 2019 آمریکا علیه ونزوئلا، بخش عمده‌ای از ظرفیت خود را به دلیل عدم توانمندی فنی مهندسان ونزوئلایی در تعمیرات اساسی این پالایشگاه از دست داده است.
طبق گزارش مرکز مطالعات زنجیره ارزش (تصویر 1)، این مجتمع پالایشی از سه پالایشگاه کاردون، آموی و گرانده تشکیل شده است که زیرظرفیت کار می‌کنند. هفته گذشته رویترز نوشت، پالایشگاه پاراگوانا هم‌اکنون با کمتر از 10 درصد از ظرفیت خود کار می‌کند و فقط 94 هزار بشکه از 955 هزار بشکه ظرفیت این پالایشگاه فعال است.
تصویر 1
ایران می‌تواند با صدور خدمات فنی و مهندسی به ونزوئلا اقدام به بازسازی و احیای پالایشگاه پاراگوانا کرده و این مجتمع پالایشی را به مقصد صادرات روزانه 860 هزار بشکه نفت خود تبدیل کند. پیش از این ایران با احیای ظرفیت پالایشگاه 140 هزار بشکه‌ای ال‌پالیتو، جریان صادرات نفت خود به میزان 100 هزار بشکه به ونزوئلا را فعال کرده است.
*کدامیک در اولویت است؛ احداث پالایشگاه جدید یا بازسازی پاراگوانا
اما برای بررسی اهمیت حضور ایران در پروژه بازسازی پالایشگاه پاراگوانا بد نیست مقایسه‌ای بین سناریوی هزینه و فایده بازسازی این پالایشگاه فراسرزمینی توسط مهندسان ایرانی و سناریوی هزینه و فایده احداث پالایشگاه در ایران انجام داده شود.
سید علی حسینی کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس با مقایسه این هزینه و فایده عنوان کرد: رویترز در فوریه سال جاری میلادی از امضای یک قرارداد 460 میلیون دلاری بین ایران و ونزوئلا برای بازسازی این مجتمع پالایشی در آینده‌ای نزدیک خبر داد. البته در برخی از اخبار، اختصاص این مبلغ تنها برای واحد 310 هزار بشکه‌ای کاردون (یکی از پالایشگاه‌های زیرمجموعه مجتمع پالایشی پاراگوانا) عنوان شد.
وی افزود: در مجموع با یک حساب سرانگشتی می‌توان سرمایه‌گذاری لازم برای بازسازی پاراگوانا را حدود 1 میلیارد دلار در نظر گرفت که البته این رقم نیز توسط شرکت نفت ونزوئلا پرداخت می‌شود نه ایران. یعنی در صورت هماهنگ بودن زیرساخت‌ها که البته در پروژه بازسازی ال‌پالیتو این اتفاق رقم خورده، به نظر می‌رسد ایران می‌توان ظرف 2 الی 3 سال آینده پروژه بازسازی پاراگوانا را تکمیل کند.
اشاره شد که بازسازی و تعمیرات مجتمع پالایشی پاراگوانا می‌تواند به میزان 860 هزار بشکه در روز برای نفت ایران بازارسازی کند. اما ایجاد چنین ظرفیتی به صورت احداث پالایشگاه‌های متعدد در کشور چه هزینه و فایده‌ای خواهد داشت؟
طبق اعلام شرکت ملی پالایش و پخش (تصویر 2)، هزینه احداث پتروپالایشگاه 300 هزار بشکه‌ای شهید سلیمانی با خوراک نفت خام حدود 11 میلیارد دلار برآورد شده است. با همین فرمول، برای ایجاد 860 هزار بشکه ظرفیت صادراتی باید حدود 30 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت پالایشی کشور شود.
تصویر 2
سیدعلی حسینی در ادامه با اشاره به هزینه‌بر و زمان‌بر بودن احداث پالایشگاه جدید در داخل کشور در مقایسه با بازسازی پالایشگاه‌های فراسرزمینی از جمله پاراگوانا گفت: تجربه احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس نشان داد که توان مدیریتی کشور به گونه‌ای است که احداث یک پالایشگاه در حدود 12 الی 13 سال طول می‌کشد. در نتیجه بعید می‌دانم ایجاد ظرفیت‌های پالایشی جدید معادل 860 هزار بشکه کمتر از 20 سال زمان بگیرد.
ضمنا باید توجه داشت که پروژه احداث پالایشگاه شهید سلیمانی بعد از گذشت دو سال، هفته گذشته بالاخره موفق به اخذ مصوبه شورای اقتصاد دولت سیزدهم شد (تصویر 3) درحالیکه کلنگ این پالایشگاه به دلیل عدم هماهنگی بین وزارتخانه‌های مختلف و فراهم نشدن مقدمات کار هنوز به زمین زده نشده است.
تصویر 3
وقتی فرآیند اخذ مجوز 2 سال طول می‌کشد طبیعتا تکمیل پروژه‌های پالایشی به میزان 860 هزار بشکه نفت در روز باید سال‌های بیشتری را در شرایط تحریمی به خود اختصاص دهد.
در نتیجه به نظر می‌رسد که دستیابی به ظرفیت پالایشی معادل 860 هزار بشکه در روز از مسیر بازسازی پالایشگاه‌های فراسرزمینی با سرمایه‌گذاری حدود یک میلیارد دلار در کمتر از 3 سال نسبت به احداث پالایشگاه‌های جدید با سرمایه‌گذاری 30 میلیارد دلاری و در یک بازه 20 ساله سهل‌الوصول‌تر باشد.
به همین دلیل است که دولت سیزدهم به هیچ وجه نباید فرصت طلایی احیای پالایشگاه پاراگوانا را از دست بدهد زیرا بدین ترتیب هم 30 میلیارد دلار در منابع سرمایه‌گذاری ایران صرفه‌جویی می‌شود و هم در زمان کمتری بازارسازی نفت و بی‌اثر کردن تحریم رخ خواهد داد.