صندوقهای سرمایهگذاری به واسطه گروه مجربی از معاملهگران و تحلیلگران، به افرادی که زمان و دانش کافی برای فعالیت مستقیم در بازار سرمایه ندارند، کمک میکنند تا بتوانند به راحتی با خرید واحدهای این صندوقها اقدام به سرمایهگذاری در بازار سرمایه کنند.
صندوقهای سرمایهگذاری از لحاظ نحوه خرید و فروش به دو نوع مبتنی بر صدور و ابطال و قابل معامله در سامانههای برخط معاملاتی (ETF) تقسیم میشوند.
از مزیتهای صندوقهای سرمایهگذاری میتوان به متنوع بودن سبد دارایی آنها و امکان سرمایهگذاری با پول کم نام برد. افراد با توجه به اهداف، میزان ریسکپذیری و توقع کسب بازدهی که دارند، میتوانند در انواع مختلف صندوقها سرمایهگذاری کنند. صندوقهای سرمایهگذاری از لحاظ ترکیب دارایی به دستهبندیهای مختلفی مانند صندوق درآمد ثابت، صندوق سهامی، صندوق شاخصی، صندوق مختلط، صندوق سرمایهگذاری کالایی و … تقسیم میشوند که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت
صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت (Fixed Income) یکی از انواع صندوقهای کم ریسک بازار سرمایه هستند که بخش فراوانی از داراییهای تحت مدیریت صندوق، در داراییهایی با ریسک بسیار پایین مانند اوراق با درآمد ثابت و سپردههای بانکی سرمایهگذاری میشود. در اصل این صندوقها یک سود معقول و پایدار را برای افراد به ارمغان میآورند. این صندوقها میتوانند یک گزینه انتخابی جایگزین برای افراد، به جای سپردههای بانکی به شمار آیند.
صندوقهای درآمد ثابت از لحاظ تقسیم سود به دو دسته با تقسیم سود در یک بازه زمانی مشخص (به عنوان مثال ماهانه) و بدون تقسیم سود تقسیم میشوند. در واقع در نوع بدون تقسیم سود، سود بر روی قیمت واحدهای صندوق اعمال میشود و روزانه افزایش پیدا میکند.
صندوقهای سرمایهگذاری سهامی
صندوقهای سرمایهگذاری سهامی (Stock fund) مناسب افرادی است که ریسک پذیری بیشتری نسبت به سایر سرمایهگذاران دارند. بخش فراوانی از دارایی این نوع صندوقها در سهام شرکتهای بورسی یا فرابورسی سرمایهگذاری میشود. مدیران و مسئولین صندوقهای سهامی با استفاده از تجربه و مهارت تحلیلگران و معاملهگران خود به دنبال کسب بازدهی مناسب هستند تا فرصت مناسبی را برای سرمایهگذاران خود مهیا کنند که در این نوع صندوقها سرمایهگذاری کنند.
صندوقهای سرمایهگذاری شاخصی
صندوق شاخصی (Index fund) یکی از انواع صندوقهای سرمایهگذاری سهامی هستند که هدف اصلی مدیران این نوع صندوقها کسب بازدهی تقریبا معادل با یکی از شاخصهای بازار سرمایه است.
از انواع این شاخصها میتوان به شاخص کل بورس، شاخص کل هموزن، شاخص ۵۰ شرکت برتر و شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بورس اوراق بهادار اشاره کرد. یکی از مزایای صندوقهای شاخصی، کاهش هزینههای مدیریتی و سبدگردانی است، زیرا هدف اصلی این صندوقها کسب بازدهی مشابه با شاخصهای یاد شده است.
صندوقهای سرمایهگذاری کالایی
صندوق کالایی (Commodity fund) در واقع نوعی از صندوقها هستند که به سرمایهگذاران این امکان را میدهند که به صورت غیرمستقیم در کالاهای مختلف سرمایهگذاری کنند. این صندوقها معمولاً برای بهرهمند شدن افراد از بازدهی کالاهای خاص مانند طلا، زعفران، سکه و سایر کالاها طراحی میشوند.
سرمایهگذاران میتوانند با سرمایهگذاری بر روی داراییهای مختلف مانند صندوقهای کالایی پرتفوی خود را متنوع کنند. این نوع صندوقها در گواهی سپردههای کالایی سرمایهگذاری کرده و این گواهیها در انبارهای مشخص بورس کالا نگهداری میشوند که در این صورت نیازی به نگهداری فیزیکی کالا توسط سرمایهگذار نیست.
از مزایای صندوقهای سرمایهگذاری کالایی میتوان به نداشتن هزینههای نگهداری، حمل و نقل و … اشاره کرد و همچنین از ریسکهایی مانند از دست دادن کالاها به هر طریقی افراد در امان باشند.
صندوقهای سرمایهگذاری مختلط
صندوق مختلط (Balanced fund) از لحاظ ریسک جایگاهی بین صندوقهای سهامی و صندوقهای با درآمد ثابت دارد. این صندوقها میتوانند یک گزینه مناسب برای تنوع دادن پرتفوی سرمایهگذار باشند. به صورت کلی صندوق های سرمایهگذاری مختلط مناسب افرادی هستند که به اندازه سرمایهگذاران صندوقهای سهامی، ریسک پذیر نیستند و از سوی دیگر توقع کسب بازده مناسبتری نسبت به صندوقهای درآمد ثابت را نیز دارند.