به گزارش نبض بازار، جدال دو استاد بزرگ زن شطرنج ایران زیر پرچم آمریکا و فرانسه منجر به ثبت تصویری خاص و تلخ از آتوسا پورکاشیان و میترا حجازی پور در جام جهانی شطرنج شد.
در سال‌های اخیر بسیاری از نخبگان ورزش ایران برای همیشه از ایران مهاجرت کردند که بخش بزرگی از آن‌ها تصمیم گرفتند که زیر پرچم دیگر کشورها مسابقه بدهند.
اتفاقی تلخ و تامل برانگیز که در شطرنج زنان شاید بیش از هر رشته دیگری صورت پذیرفته است چراکه در سال‌های اخیر بهترین شطرنج‌بازان زن ایرانی به خارج از کشور مهاجرت کردند؛ چهره‌هایی همچون آتوسا پورکاشیان، میترا حجازی پور، سارا سادات خادم الشریعه، درسا درخشانی، شهره بیات (داور) و …
در میان شطرنج‌بازان مرد نیز نابغه‌ای چون علیرضا فیروزجا تصمیمی مشابه برای ادامه زندگی خود گرفت؛ البته این موضوع محدود به شطرنج نیست و تنها به عنوان یک مثال تنها زن مدال آور تاریخ ورزش ایران در المپیک یعنی کیمیا علیزاده تکواندوکار ایرانی، در المپیک ۲۰۲۰ توکیو زیر پرچم پناهندگان در مهمترین رویداد ورزشی جهان شرکت کرد.
اما اتفاقی نادر و البته تلخ برای ورزش ایران رقم خورد و در دیدار رده‌بندی تیمی جام جهانی شطرنج ۲۰۲۳، آتوسا پورکاشیان استاد بزرگ شطرنج ایرانی به نمایندگی از ایالات متحده آمریکا برابر میترا حجازی پور دیگر استاد بزرگ شطرنج به نمایندگی از فرانسه قرار گرفت.
آتوسا پورکاشیان ۳۵ ساله استاد بزرگ شطرنج ویترینی از افتخارات آسیایی و جهانی را از ۱۰ سالگی برای شطرنج ایران بدست آورد اما از سال ۲۰۲۲ زیر پرچم آمریکا مسابقه می‌دهد.
میترا حجازی پور شطرنج باز مشهدی۳۱ ساله دیگر استاد بزرگ مهاجرت کرده ایرانی است که از ۲ سال قبل زیر پرچم کشور فرانسه مسابقه می‌دهد.
به هر روی تصویر جدال این دو استاد بزرگ ایرانی شطرنج بدون شک یکی از دردناک‌ترین و تامل‌برانگیزترین تصاویر تاریخ ورزش ایران است.
گفتنی است سارا سادات خادم الشریعه آخرین شطرنج باز مهاجرت کرده نخبه ایرانی نیز با یک استوری کنایه آمیز به این موضوع واکنش نشان داد و نوشت:
«از اسپانیا بازی رده بندی تیمی جهان بین فرانسه و آمریکا را نگاه میکنم. بازی میز ۴ این دو تیم بین آتوسا و میتراست … … … ..»
بیوگرافی آتوسا پورکاشیان و همسر ژاپنی اش
آتوسا پورکاشیان ، استاد بزرگ ۳۵ ساله ی شطرنج ایران با انتشار تصویری در اینستاگرامش از ازدواج خود با هیکارو ناکامورای ۳۶ ساله، نفر اول شطرنج آمریکا و قهرمان شطرنج سرعتی جهان خبر داد. پورکاشیان که ساکن آمریکا است، از آذر ماه ۱۴۰۱ تصمیم گرفت من‌بعد به جای پرچم ایران با پرچم آمریکا در مسابقات شرکت کند.
آتوسا پورکاشیان گرچه سال ها است در آمریکا زندگی می کند، اما همواره با پرچم ایران در مسابقات شرکت می کرد. با این حال آذر ماه سال گذشته پرچمش را به ایالات متحده آمریکا تغییر داد و از آن زمان دیگر با پرچم ایران در مسابقات حاضر نمی شود.
شادی پریدر، نایب رئیس فدراسیون شطرنج ایران آذر ماه ۱۴۰۱ با انتشار پستی در فضای مجازی از به عضویت درآمدن پورکاشیان به تیم ملی شطرنج آمریکا خبر داد.
آتوسا پورکاشیان دومین شطرنج باز مطرح ایرانی است که با پرچم آمریکا در مسابقات حاضر می شود. پیش از آن استاد بزرگ الشن مرادی، دومین استاد بزرگ شطرنج ایران که برای ادامه تحصیل به آمریکا رفته بود، پرچمش را به این کشور تغییر داده و حتی در مسابقات قهرمانی آمریکا نیز شرکت کرده بود.
پورکاشیان متولد سال ۱۳۶۷ در تهران است. او دختر احمد پورکاشیان والیبالیست و مربی سابق تیم ملی والیبال ایران است.
یادگیری شطرنج را از ۱۰ سالگی با شرکت در کلاس های فرهنگسرای بهمن آغاز کرد. بعد از تنها چند ماه آموزش، در مسابقه ای که برای قهرمانی رده ی سنی زیر ۱۰ سال تهران برگزار می شد، شرکت کرد و موفق به کسب مقام اول شد.
در سال ۷۶ به عضویت تیم ملی در رده ی سنی ۱۰ سال و در سال ۷۸ به عضویت تیم ملی بزرگسالان درآمد.
سال ها عضو تیم ملی شطرنج زنان ایران بود و در چندین دوره المپیاد جهانی حضور یافت.
او مدال برنز بازی های آسیایی، مدال طلای دختران زیر ۱۲ سال جهان و ۴ طلای رده های سنی آسیا را در کارنامه دارد.
در سال ۲۰۰۹، دومین شطرنج باز ایرانی پس از شادی پریدر شد که به درجه استاد بزرگی زنان می رسد.
او فعالیت هایی نیز در زمینه ی آموزش شطرنج در آمریکا داشته است.
هیکارو ناکامورا کیست؟
هیکارو ناکامورا که متولد سال ۱۹۸۷ در ژاپن است، یک سوپر استاد بزرگ شطرنج است که خانواده اش ۲ سال پس از تولد او به آمریکا مهاجرت کردند.
ناکامورا تبحر بسیار ویژه ای در شطرنج سریع دارد و هم‌اکنون در این رشته نفر اول جهان است.
او در شطرنج فکری (کلاسیک) نیز در حال حاضر با ریتینگ ۲۷۸۷ پس از کارلسن در رده ی دوم بهترین بازیکنان جهان قرار دارد.
میترا حجازی‌پور
میترا حجازی‌پور (زادهٔ ۳۰ بهمن ۱۳۷۱ در مشهد) شطرنجباز ایرانی است که درجهٔ استادبزرگ زنان را در سال ۲۰۱۵ به دست آورده‌است. وی در سال ۱۳۹۱ قهرمان شطرنج زنان ایران شد. او از ماه ژوئیه ۲۰۲۱ با پرچم فرانسه در مسابقات بین‌المللی شرکت می‌کند.
بهترین رده ی او در سپتامبر ۲۰۱۵ معادل ۲۳۵۷ بوده‌است او را در ردهٔ چهلم بین کل شطرنج‌بازان فعال ایرانی و ردهٔ سوم بین شطرنج‌بازان زن این کشور قرار می‌دهد.
حجازی‌پور که عنوان استاد بزرگ زنان را در سال ۲۰۱۵ به دست آورده، از رده خردسالان تا بزرگسالان دارای مجموعه‌ای از افتخارات جهانی و قاره‌ای است. از جملهٔ این افتخارات می‌توان به دو بار نایب قهرمانی نونهالان جهان، نشان نقره ۲۰۱۰ جوانان جهان و قهرمانی بزرگسالان آسیا در سال ۲۰۱۵ اشاره کرد.
او همچنین در مسابقات دانشجویان جهان، بازی‌های آسیایی و جام ملت‌های آسیا نیز مدال‌آور بوده‌است. حجازی‌پور در رقابت‌های جهانی و در بخش سریع، توانست سوزان (دانمارک) النا تومیلووا، تاتیانا بوگومیل و ماریا نوساچه‌وا (روسیه) و نانجید (مغولستان) را از پیش رو بردارد. او از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ در همه ادوار المپیاد جهانی شطرنج برای تیم ملی ایران بازی کرده.