به گزارش نبض بازار، شی جین پینگ در تلاش است تا چین را به عنوان یک شریک تجاری قدرتمند، یا دشمن خطرناک به بسیاری از کشورهای جهان بشناساند، اما نشانههای بحران بزرگ آشکار شده است.
در شرایطی که کشورهای غربی در صدد هستند تا جایی که امکان دارد وابستگی اقتصادی شان به پکن را کاهش دهند، چین تحت رهبری شی جین پینگ، برخلاف شعارهای معمول، رشد اقتصادی اندکی را تجربه میکند و در آستانه بحرانی عمیق قرار دارد.
شی جین پینگ در تلاش است تا چین را به عنوان یک شریک تجاری قدرتمند - یا دشمن خطرناک به بسیاری از کشورهای جهان بشناساند. در همین راستا، ظهور شرق و زوال غرب شعار اوست. از آنجایی که رشد اقتصادی چین روند افزایشی داشته و سیاستمداران غربی در باب شکل واکنشها نگران بودند، این شعار به یک عبارت ملی نیز تبدیل شد. اما میان مردم چین و اتاقهای روسای اروپا، داستان به شکل متفاوتی روایت میشود: خیز پکن به سوی سلطه اقتصادی جهانی ممکن است شکست ناپذیر نباشد.
اروپا دل از پکن کند!
در اروپا و همچنین ایالات متحده، دولتها در حال ارزیابی آسیبپذیریهای ساختار اقتصادی شان هستند. حمله روسیه به اوکراین، موجب شد تا اتحادیه اروپا فرایند وابستگی اش به زنجیرههای تامینی که توسط رژیمهای بالقوه غیردوستانه کنترل میشوند، را بازتعریف کند. اروپا عمدتا واردات سوختهای فسیلی از روسیه را متوقف کرده، اما همچنان جهت دریافت مواد خام حیاتی که اجزای باتری را تشکیل میدهند؛ اهرمی که برای انتقال انرژی سبز حیاتی هستند، متکی است.
رهبران غربی از اورسولا فون در لاین از اتحادیه اروپا گرفته تا جو بایدن، رئیسجمهور ایالات متحده، دائما در مورد «ریسک زدایی» اقتصادی از چین صحبت میکنند. خطر پیوند بیش از حد نزدیک با اقتصاد چین حتی اولاف شولنز را که به طور سنتی از او تحت عنوان کبوتر جلداروپا در چین یاد میشد، ترساند و موجب شد تا او دل از بازارهای پکن دل بکند.
شولتز در نشست اکتبر شورای اروپا، پشت درهای بسته ترسهای خود را در باب چشم انداز چین به اشتراک گذاشت. به گفته دو دیپلمات مطلع از این گفتگو، صدراعظم آلمان به همتایان خود در اتحادیه اروپا گفت که اگر پکن نتواند بحران مالی اش را مدیریت کند، ممکن است جهان درگیر بحران مالی در ابعادی وسیع شود. همزمان جورجیا ملونی، نخست وزیر جدید ایتالیا نیز در حال آماده شدن برای خروج از توافقی است که بر اساس آن رم به عنوان بخشی از طرح زیرساختی جهانی شی، ابتکار کمربند و جاده، تعریف شده بود. دولت امانوئل ماکرونهم در هفتههای اخیر موضع انتقادیتری را در قبال پکن اتخاذ کرده است.
در مقبل چنین پسزمینه ای، دولت پکن اکنون بر تعامل اندک با غرب متمرکز شده، بالاخص زمانی که صحبت از رقیب اصلی یعنی واشنگتن میشود. با این حال در عمل، چندین مقام آمریکایی - از آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه تا جانت یلن، وزیر خزانه داری - در ماههای اخیر از چین دیدن کرده اند و انتظار میرود جینا ریموندو وزیر بازرگانی اواخر تابستان سال جاری به چین برود.
به گفته یکی از دیپلماتها که نخواست نامش فاش شود، نشست سران اتحادیه اروپا و چین نیز در راه است، زیرا این برنامهها هنوز نهایی نشدهاند. پکن همچنین مایل است به نهادهای خصوصی در چین اطمینان خاطر دهد، اما به نظر نمیرسد که چنین سیاستی کارساز باشد.
به گفته ینس اسکلوند، رئیس اتاق بازرگانی اتحادیه اروپا در چین، آنچه که ما شاهد بودیم کاهش سطح اطمینان ۵۷۰ شرکت اتحادیه اروپا فعال در چین بود که در نظرسنجی اخیر شرکت کردند. اسکلوند که اتاقش ۱۷۰۰ شرکت و نهاد عمدتا اروپایی در چین را نمایندگی میکند درداین باره گفت: بسیاری از نگرانیها به افزایش سطح عدم اطمینان درباره اقتصاد چین مرتبط میباشد.
«شی» بیش از همه بر بخش دولتی متمرکز است. از همین رو همزمان غولهای فن آوری فعال در بخش خصوصی را هدف قرار داده آن هم در شرایطی که چنین نهادهایی امید چین برای رقابت با غرب بودند. از منظر «شی»، بوروکراسی چینی پلتفرم تجارت الکترونیک چندملیتی، بنیانگذار میلیاردر علی بابا، جک ما را سرکوب کرده است، توسعه بازیهای آنلاین و کلاسهای آموزشی خصوصی را محدود کرده و دادهها را حتی برای شرکتهای خارجی به شدت تحت نظارت قرار داده است. برخی از شرکتهای غربی در حال حاضر در جستجوی کشوری جایگزین هستند.
به گفته اسکلوند، زمانی که در ساختار اقتصادی فعال هستید که ۱۰ درصد در سال رشد میکند، طبیعتا از وضعیت راضی خواهید بود. اما اگر این میزان به یا ۵.۵ درصد کاهش یافت، بخشهایی مانند قبل رشد نخواهند کرد.
بحران اقتصادی در یک قدمی پکن!
چین پس از اینکه با تاخیر به محدودیتهای مرتبط به همه گیری کرونا پایان داد، با رشدی اندک تولید ناخالص داخلی را مدیریت کرد. بازار املاک در بحران است و بیکاری جوانان به نقطه هشدار رسیده براساس ارزیابیها به میزان ۵۰ درصد رسیده است. همزمان کارآفرینان فعال در بخش خصوصی از مداخلههای دولت در هراس هستند و مصرفکنندگان دیگر به سان عصر پیشاکرونا هزینه نمیکنند.
جاکوب کرک گارد، کارشناس ارشد موسسه اقتصاد بینالملل پترسون در این باره به پولتیکو گفت: خطر وقوع بحران اقتصادی در مقیاس بزرگ در چین، یا احتمالا رکود قریبالوقوع در رشد پایدار، افزایش یافته است. به باورش آنچه برای اقتصاد چین اتفاق میافتد برای جهان بسیار مهم است. بر اساس آخرین آمار، اقتصاد چین در سه ماهه دوم سال جاری با سرعت ضعیفی رشد کرد و تولید ناخالص داخلی در آوریل تا ژوئن تنها ۰.۸ درصد نسبت به سه ماهه قبل افزایش داشت. تولید ناخالص داخلی در سه ماهه دوم سال به سال ۶.۳ درصد افزایش یافت که کمتر از ۷.۳ درصد پیش بینی شده بود. این ارقام کمتر از آن میزانی هستند که اقتصادهای غربی بدان میبالند.
هراس حزب از افسار در حال پاره شدن!
اما چشم انداز مبهم، تردیدها در باب رویکرد پکن به غرب را افزایش داده است. در حال حاضر، سوالها در مورد این که شی در عرصه اقتصادی چهرهای دوستانهتری از خود ترسیم خواهد کرد یا به رویکرد تندتری متوسل میشود موجب شده تا چهرههای رادیکال حزب کمونیست جسورتر شوند و با هدف قرار دادن ایالات متحده یا اروپا، افکار عمومی را منحرف کرده و احساسهای ملیگرایانه را تقویت کنند.
با این همه نمیتوان این حقیقت را انکار کرد که رهبران حزب کمونیست نیز چالشها را پنهان نمیکنند. در نشست سالانه دفتر سیاسی، که دستور العمل اقتصادی برای باقیمانده سال تعیین میشود، مقامهای حزب تاکید داشتند که اقتصاد پکن با مشکلات و چالشهای جدیدی مواجه خواهد شد؛ چالشهایی که دلایلش تقاضای ناکافی داخلی، مشکلات در عملکرد برخی از شرکتها، بسیاری از ریسکها و خطرات پنهان در حوزههای کلیدی، و یک محیط بیرونی تلخ و پیچیده است.