به گزارش نبض بازار، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در ابتدای نشست شورای حکام آژانس از آغاز اجرای مسائل پادمانی با ایران و پیشرفت در این زمینه خبر داد.
رافائل گروسی این مطلب را طی سخنانی در آغاز نشست شورا مطرح کرد و افزود که آژانس در اوایل ماه «مه» میلادی دوربین‌های نظارتی را در تاسیساتی که تجهیزات سانتریفیوژها تولید می‌شوند نصب کرد. «علاوه بر این، آژانس به منظور نظارت بر سطح غنی سازی اورانیوم تولید شده توسط ایران در تاسیسات اعلام شده، برای اولین بار یک دستگاه نظارت بر غنی سازی را در کارخانه فردو و همچنین در کارخانه آزمایشی غنی سازی سوخت نطنز نصب کرده است.»
وی با بیان اینکه این اقدامات «به ما کمک می کند تا با سرعت بیشتری هر گونه تغییر در سطوح غنی سازی در این تاسیسات را شناسایی کنیم.» ادعا کرد که پیشرفت‌های بعمل آمده به‌اندازه‌ای نبوده که وی امیدوار بوده است و «آنچه اکنون باید اتفاق بیفتد، یک فرآیند پایدار و بدون وقفه است که منجر به تحقق تمام تعهدات مندرج در بیانیه مشترک بدون تاخیر بیشتر می شود.»
پاسخ ایران درباره سایت مریوان معقول است
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اشاره به پیشرفت‌های صورت گرفته در خصوص مسائل پادمانی ایران تصریح کرد که پاسخ ارائه شده از سوی تهران در مورد سایت مریوان (که تل آویو ۴ سال پیش ادعاهایی را در خصوص آن مطرح کرده بود) معقول است.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره پیشرفت در پرونده سیاسی کشف ذرات اتمی در مکان‌های اعلام نشده در ایران هم ادعا کرد: ایران توضیح احتمالی برای وجود اورانیوم ضعیف شده در بخشی از محل معروف به مریوان را ارائه کرده است.
وی با بیان این ادعا که «ارزیابی ما درباره این مکان همچنان پابرجاست» مدعی شد: تکرار می کنم که مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس است و هنوز باید حل و فصل شود تا آژانس در موقعیتی باشد که بتواند ماهیت صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کند.
در زمینه مسائل پادمانی پیشرفت داشته‌ایم
آژانس بین المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران اسفند سال گذشته، در پی سفر دو روزه رافائل گروسی به تهران توافقاتی را در خصوص حل‌وفصل مسائل پادمانی صورت دادند که بر اساس آن، ایران به صورت داوطلبانه به آژانس اجازه می‌دهد تا چنانچه مقتضی باشد فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند.
در پی این توافق جلساتی در سطح کارشناسی برگزار شد و گزارش‌ها حاکی است که پیشرفت‌هایی در این زمینه و در چارچوب قانون اقدام راهبردی مصوب مجلس شورای اسلامی به دست آمده است.
ادعاهای سیاسی پادمانی درباره ایران، نخستین بار از سوی نخست وزیر رژیم صهیونیستی مطرح و سپس توسط رسانه‌ها، مقام‌های غربی و در گزارش‌های آژانس دامن زده شد. جمهوری اسلامی ایران ضمن رد ادعاهای مطرح شده همواره تاکید کرده است که تعهدات کشورها در حوزه پادمان نامحدود نیست.
نصب سیستم‌های نظارتی آژانس در فردو و نطنر
وی همچنین مدعی شد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای اولین بار در تاسیسات هسته‌ای فردو و نطنز سیستم‌های نظارتی برای غنی‌سازی اورانیوم نصب کرد.
مدیرکل آژانس همچنین تاکید کرد که پیشرفت‌هایی درخصوص تاسیسات هسته‌ای ایران حاصل شده است، اما این پیشرفت‌ها تنها بخشی از خواسته‌های ما را محقق می‌کند.
راستی آزمایی و بازرسی فعالیت های اتمی ایران
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در بخش دیگری از سخنان خود به راستی آزمایی و بازرسی فعالیت‌های اتمی از ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد پرداخت. وی با اشاره به اقدامات جبرانی ایران در برجام عنوان کرد که آژانس طی نزدیک به دو سال و سه ماه گذشته «قادر به انجام فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت بر برجام در رابطه با تولید و بررسی موجودی سانتریفیوژها، روتورها، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم نبوده است.»
وی با بیان اینکه «ذخایر اورانیوم غنی شده ایران طی سه ماه گذشته بیش از یک چهارم افزایش یافته است» عنوان کرد که ذخایر اورانیوم با غنای ۲۰ درصد نزدیک به یک تن و ذخایر اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد به بیش از ۱۰۰ کیلوگرم رسیده است.
جمهوری اسلامی ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.