به گزارش نبض بازار به نقل از روابط عمومی و برندینگ گروه صنعتی بارز مهندس میرزایی در بازدید از مجموعه رسانه‌ای فرهیختگان سالی پر از موفقیت را برای صنعت تایر سازی و همه فعالان عرصه جنگ اقتصادی آرزو کرد و گزارشی از موفقیت‌های گروه صنعتی بارز، مشکلات صنعت تایر سازی و راه حل‌های آن را ارائه داد
در ادامه متن این مصاحبه را که در تاریخ چهارشنبه ۲۴ اسفند ماه ۱۴۰۱ روزنامه فرهیختگان چاپ شده است می‌خوانیم.
فرهیختگان: صنعت لاستیک و تایر کشور از جنبه آنکه محصولات تولیدی آن، شرط لازم اجرایی بخش حمل‌ونقل کشور است، اهمیت بالا و نقش موثری نه‌تن‌ها در حوزه حمل‌ونقل بلکه در اقتصاد کشور دارد. چراکه تغییر در متغیر‌هایی نظیر سرفصل هزینه تولید لاستیک و تایر اثر خود را بر افزایش هزینه حمل بار و مسافر و بالطبع افزایش قیمت تمام‌شده محصولات نشان می‌دهد. از سویی دیگر تولید حدود ۲۷۰ هزار تن و به‌عبارتی ۶۸ درصد از نیاز ۴۰۰ هزار تنی سالانه لاستیک و تایر کشور توسط ۹ تولیدکننده داخلی زمینه خوبی را برای رشد و جهش تولید جهت پوشش نیاز‌های وارداتی نشان می‌دهد. اما این رشد خود تابع الزاماتی است. در این خصوص جمال، میرزایی مدیرعامل گروه صنعتی بارز در مصاحبه با «فرهیختگان» معتقد است یکی از دغدغه‌های تولیدکنندگان این بخش قیمت‌گذاری دستوری بوده، به‌رغم آنکه پرداخت قیمت مواد اولیه وارداتی و صادراتی با نرخ‌های بازار بوده که نتیجه آن نه‌تن‌ها نرسیدن به سود ۱۷ درصدی قانونی تولیدکنندگان بوده بلکه در برهه‌هایی با زیان روبه‌رو بوده‌اند، اما آثار قیمت‌گذاری دستوری تنها به روابط مالی درون شرکت‌ها متوقف نمانده و به‌موجب اختلاف قیمت تکلیفی و قیمت بازار -که گاه تا دو برابر می‌رسد-، صادرات یا قاچاق این محصولات به کشور‌های دیگر صورت می‌گیرد تا سود این تفاوت قیمت نه به مصرف‌کننده برسد نه تولیدکننده از آن نصیبی داشته باشد. مضافا آنکه تغییر نگاه به این محصولات از یک کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای موجب رشد غیرطبیعی تقاضا شده که حتی با افزایش تولید، عطش تقاضای سرمایه‌ای فروکش نکند. درمجموعا به‌نظر میرزایی صنعت لاستیک و تایر علی‌رغم ظرفیت‌های تولید بالا و طرح‌های توسعه‌ای مختلف و همچنین نیاز داخلی و حتی بازار بکر کشور‌های منطقه، نیاز به توجهاتی از جنس اصلاحات در مقررات دارد تا از ظرفیت‌های خود استفاده کند. آنچه در ادامه می‌خوانید متن کامل گفت‌وگوی «فرهیختگان» با جمال میرزایی، مدیرعامل گروه صنعتی بارز است.
به‌عنوان اولین سوال ظرفیت کلی کل کشور در تولید انواع تایر چقدر است و گروه بارز چه سهمی از این سبد تولیدی دارد؟
تولید بخش تایر در کشور به اندازه قابل قبولی رسیده است به‌طوری‌که در سال گذشته صنعت تایر ۲۷۰ هزار تن درمجموع ۹ شرکتی که در بخش تایر خودرو فعالیت می‌کنند، تولید داشته که از این مقدار ۱۳۶ هزار تن که به‌عبارتی حدود ۴۶ درصد از تولید کشور است توسط بارز در کرمان و کردستان تولید می‌شود.
مصرف تایر کشور چه اندازه است و چقدر از این تولیدات کفاف مصرف کشور را می‌دهد؟
تقریبا ۴۰۰ هزار تن مصرف سالیانه داخلی داریم که با در‌نظر گرفتن تولید ۲۷۰ هزار تن، کسری حدود ۱۲۰ هزار تنی وجود دارد که با واردات تامین می‌شود. البته در بخش سواری و سایز‌های پرمصرف نیاز به واردات نداریم و بیش از نیاز کشور هم توسط تولیدکنندگان داخلی تولید می‌شود. اینکه بیان می‌کنم بیشتر در بخش سواری است به این دلیل بوده که عمده مصرف ۲۲ هزار حلقه در سال مصرف می‌شود و بیش از نیاز کشور تولید داخلی صورت می‌گیرد که در رینگ‌های ۱۳، ۱۴، ۱۵ و اخیرا ۱۶ است.
وضعیت صادرات در این بخش چطور است؟ چون شهریور ۱۳۹۷ بود که وزارت صمت طی بخشنامه‌ای به‌علت افزایش قیمت و تقاضا صادرات تایر را ممنوع کرد، اما دی ۱۴۰۰ با دستور وزیر صمت، صادرات آزاد شد که این منع و رفع صادرات می‌تواند ریسک‌هایی برای تولیدکننده داشته باشد و کشور‌های هدف صادرات را تحت‌الشعاع قرار دهد. وضعیت صادرات در این حوزه به چه صورت است؟
همان‌طور‌که اشاره کردید از سال ۹۷ صادرات محصولات تایر ممنوع شد که این ممنوعیت تا ابتدای امسال پابرجا بود. اما از ابتدای امسال در ابتدا مجوز ۱۰ درصد صادرات برای یک‌سری کالا‌های خاص داده شد و بعدا گسترش یافت که با یک‌سری محدودیت‌ها بود و اخیرا در بخش سواری محدودیت‌ها برطرف شده، اما به دو دلیل فعلا صادرات را سعی داریم انجام ندهیم. یک اینکه متاسفانه گمرک، صادرات را برای همه تجار آزاد کرده و به‌دلیل اینکه تایر را با قیمت مصوب و با سیاست حمایت از مصرف‌کننده عرضه می‌کنیم به‌نوعی تایر قاچاق می‌شود و توسط بازرگانان یا افرادی هم قاچاق و هم صادرات می‌شود، این موضوع باعث شده ارزش کالای ما در کشور‌های هدف لحاظ نشود و از این بابت یعنی در بحث برندینگ زیان می‌کنیم؛ چراکه بارز یک جایگاه خاص با یک قیمت مشخص دارد، ولی متاسفانه با قیمت پایین‌تر توسط برخی در کشور‌های هدف عرضه می‌شود که عمدتا کشور‌های همسایه هستند. از طرفی هم اخیرا به‌واسطه مشکلاتی که برای تایر‌های سواری پیش آمد که افزایش نرخ در بازار پیدا کردند، سیاست بارز بر این مسیر قرار گرفت که صادرات را فعلا انجام ندهد و بیشتر بازار داخلی را پوشش داده تا قیمت افسارگسیخته را کاهش دهد و تلاش داریم التهاب بازار را کم کرده و با عرضه مستقیم و روش‌های مستقیم این کار را انجام دهیم تا ان‌شاءالله تلاطم بازار کاهش یابد و به ثباتی برسیم.
در پاسخ شما به چند چالش این حوزه اشاره شد. چالش‌هایی مثل بحث صادرات و بازیگرانی که در این حوزه حضور دارند، بحث قیمت و...، اما اگر بخواهیم به‌صورت خلاصه چند چالش را به‌عنوان مدیرعامل یکی از تولیدکننده‌های عمده این بخش فهرست کنیم، آن چالش‌ها کدامند؟
عمده‌ترین مشکلی که وجود دارد بحث نرخ‌گذاری دستوری و تثبیتی توسط دستگاه‌های مربوطه و ستاد تنظیم بازار برای صنعت تایر است. در‌واقع این قیمت تکلیف شده بر اساس هر‌کیلو کمتر از ۱.۶ دلار است که این قیمت‌گذاری درجهت سیاست حمایت از مصرف‌کننده اعلام شد. به‌عبارت دیگر این الزام است و باید اتفاق افتد. مصرف‌کننده در کشور نیاز به حمایت دارد، اما موضوع نرخ‌گذاری یک مشکل ایجاد کرده تا تایر‌ها در خارج کشور بالای سه دلار خرید و فروش شود. به‌صورتی‌که این اختلاف قیمت باعث شده یک سری افراد هم از طریق قاچاق و بعضا از طریق مبادی رسمی تایر را به کشور‌های همسایه صادر می‌کنند یا حتی به کشور‌های دورتر صادر می‌کنند که منافع شخصی از محل این اختلاف نرخ می‌برند؛
و سود تفاوت قیمت داخل و خارج به تولیدکننده کالا هم نمی‌رسد.
بله. خواستار این امر بودیم که جلوی مبادی غیررسمی گرفته شود تا بتوانیم بازار را تنظیم کنیم. مصرف کشور مشخص است و برای تایر سواری حدود ۲۲ میلیون حلقه مصرف می‌شود و بیش از این تولید می‌کنیم و طبعا انتظار داریم بازار به تعادل برسد، اما این اتفاق نمی‌افتد و بخشی از مشکل در اینجاست که تایر ما چه رسمی و چه غیررسمی از مرز خارج می‌شود. در بخش رسمی اعتقاد داریم باید تولیدکننده این کار را انجام دهد؛ چراکه ما متعهد شدیم بازار را تنظیم کنیم و وقتی کنترل در دست ما نباشد این تضمین موضوع بلااثر است. همچنین اعتقاد داریم این تایر در خارج از مرز‌های کشور قیمتی دارد و باید به نرخ خود فروخته شود و وقتی زیر نرخ می‌فروشید ارزش کالا و ارزش برند به‌نوعی از بین می‌رود و مصرف‌کننده گمان می‌کند این برند بی‌ارزشی است درحالیکه ما حرف برای گفتن داریم. تایری که ما تولید می‌کنیم از خیلی از برند‌هایی که وارد کشور می‌شود به‌لحاظ مشخصات فنی، استاندارد‌های صنعت تایر، بحث‌های نویز و خط ترمز برتر هستیم. فرصت‌هایی برای تولید تایر وجود دارد، ولی با این نوع سیاست این فرصت‌ها از بین می‌رود.
از موضوعات قیمت دستوری این است که از یک سو قیمت اعلامی برای تولیدکننده صرفه ندارد و از سوی دیگر برای مصرف‌کننده نمی‌تواند قیمت‌های بالاتری تعیین شود. پیشنهاد شما در مدیریت این وضعیت چیست؟
نظر من بر این است با توجه به اینکه واردات تایر در کشور به نوعی انجام می‌شود و قاچاق این محصول کار راحتی است (مثل خودرو نیست که نیاز به پلاک کردن داشته باشد) یعنی هم واردات تایر و هم قاچاق آن را داریم یک بخشی از نیاز این‌طور تامین می‌شود. فضایی در بحث تولید داریم که در سایز‌های مورد نیاز عموم و پرمصرف‌ها، امروز تولید بیش از نیاز است. یعنی بحث صادرات را صفر کنیم قاعدتا بخشی از تولید مشتری نخواهد داشت. این به این مفهوم است که می‌تواند خروجی آزاد شود یعنی در بحث نرخ‌گذاری تایر اگر آن را شناور و آزاد کنیم و عرضه و تقاضا حرف آخر را بزند به نظر خیلی زود به ثباتی می‌رسیم که سود ۱۷ درصدی که ستاد تنظیم بازار و یا ستاد حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده برای صنعت تایر در نظر گرفته است، حتی بدان هم نرسیم یعنی ۱۷ درصد را هم کسب نکنیم به نظرم اگر نرخ‌گذاری آزاد شود سریع به یک تعادل در بازار خواهیم رسید. کما اینکه خیلی مواقع نتوانستیم تایر‌ها را به‌موقع بفروشیم یعنی تخفیف گذاشتیم تا مشتری بیاید و خرید را انجام دهد، اما امروز که خدمت شما هستیم نزدیک به دو برابر اختلاف قیمت مصوب با نرخ بازار آزاد وجود دارد و این نشان می‌دهد یک جای کار می‌لنگد. تولید هم افزایش یافته یعنی سهم سبد تولیدی بیشتر شده، ولی شاهد چنین اتفاقی هستیم که ان‌شاءالله مدیریت شود و از این فضای نامناسب خارج شویم. این فضا برای ما خوب نیست، برخلاف اینکه برخی گمان می‌کنند این فضای خوبی برای ماست. ما به قیمت تکلیفی می‌فروشیم که بعضا در آن زیان می‌کنیم. همچنین مشتری ناراضی است و در این میان یک‌سری واسطه‌هایی هستند که سود‌های غیرمنطقی مثل ۱۰۰ درصد و ۲۰۰ درصد می‌برند و بعضا در حق تولیدکننده و مصرف‌کننده جفا می‌شود.
بحث به توزیع و رساندن به مصرف‌کننده نهایی رسید. یکی از نگرانی‌های مردم در چند وقت اخیر این است که چرا باید برای تایر ثبت‌نام انجام دهیم درحالیکه سازوکار‌های خرید و فروش در اقتصاد کشور وجود دارد. درباره این سازوکار‌ها در مجموعه بارز یا در کل مجموعه‌های صنعتی توضیح بفرمایید که به چه صورت است؟ رساندن محصول به مصرف‌کننده نهایی که خودروساز یا مصرف‌کننده‌ای که از خودروی شخصی استفاده می‌کند، به چه شکل بوده و مطلوب این وضعیت که تلاطم‌های بازار کاهش یابد، چیست؟
مردم عزیز کشور ما شایسته بهتر از این‌ها هستند و ما وظیفه داریم در تامین و تولید تایر است، نیاز ملت شریف را برطرف کنیم. واقعا هم وظیفه شرعی و هم وظیفه قانونی داریم و برای آن تلاش می‌کنیم. اگر بخواهم جزئی‌تر به این امر ورود کنم بخش سواری که امروز دغدغه خیلی از مصرف‌کنندگان عزیز است نزدیک به ۱۴ درصد در بهمن‌ماه افزایش تناژ داشتیم که درخصوص بحث تایر‌های سواری بود. سایز‌های کم‌مصرف تولید کمتری دارد و بیشتر روی سایز‌های پرمصرف تمرکز کردیم به‌خصوص سایز‌های اقتصادی که قشر ضعیف‌تر با آن روبه‌رو هستند. سعی کردیم آمار تولید را افزایش دهیم. مضافا آنکه یک مشکل دیگر که در‌حال‌حاضر با آن روبه‌رو هستیم این است که این کالا تبدیل به کالای سرمایه‌ای شده و گرنه ما شبکه توزیع داریم یعنی صنعت تایر یک شبکه بزرگ توزیع دارد که ۴۰۰ نماینده فعال بارز در آن حضور دارند. علاوه‌برآن، بیش از ۱۶ هزار تعویض روغنی که در حوزه صنعت تایر فعالیت می‌کنند نیز با بارز در ارتباطند یعنی تایر بارز را عرضه کرده و به‌دست مصرف‌کننده می‌رسانند و خدمات ارائه می‌دهند. این خدمات در شبکه توزیع وجود دارد. اخیرا یک‌سری اپلیکیشن‌های نرم‌افزاری نیز به این شبکه اضافه شده که توزیع را نسبت به قبل بهتر کرده است. وزارت صمت هم در این حوزه ورود کرده و یک‌سری اپلیکیشن‌ها را معرفی و فعال کردند. این‌ها کمک کرده تا توزیع بهتری انجام شود، اما چرا دو نرخ ایجاد شده؟ ما که به‌عنوان تولیدکننده به نرخ مصوب عرضه می‌کنیم و تولید هم افزایش داشته، نیاز کشور هم کمتر از میزان تناژی است که ما تولید می‌کنیم. اما مشکل این است بخشی از کشور خارج می‌شود و بخش دیگر ایجاد انبارک‌های کوچکی است که تایر‌ها را انبار می‌کنند. بخشی مصرف‌کننده است که امروز به تایر نیاز ندارد، ولی خرید را امروز انجام می‌دهد. برای مثال سایتی را ایجاد کردیم که در عرض سه روز حدد ۳۰ میلیارد فروش در سه سایز پرمصرف داشته است. در بررسی‌های انجام‌شده متوجه شدیم برخی خودروی خود را ۱۴۰۱ خریداری کردند، ولی ۴ حلقه تایر خرید کردند تا برای یک روزی که نیاز پیدا کردند استفاده کنند. خب این خیلی بد است و نشان می‌دهد این قلم مصرفی تبدیل به کالای سرمایه‌ای شده و حتی اگر تولید شما سه برابر هم شود باز هم ناکافی است، چون تقاضا افزایش یافته، تقاضایی که بخشی از آن کاذب است یعنی مصرف امروز مصرف‌کننده نیست و برای فردا خرید می‌کند یا خرید می‌کند تا بفروشد و سودی از این امر ببرد. امیدوارم این فشار کم شود و این تعادل برقرار گردد که ما نیز در این خصوص تلاش می‌کنیم. خلاصه آنکه در کل صنعت تایر ۸ درصد افزایش تناژ داشتیم آن هم در سالی که مشکلات زیادی در تامین ارز وجود داشت. ما شش ماه زیان به‌واسطه قیمت‌گذاری دستوری و افزایش نهاده‌های تولید داشتیم، ولی با این وجود تولید ما افزایش یافته است. بارز سهم خود را داشته و بقیه شرکت‌ها نیز تلاش کردند تا وظیفه قانونی و شرعی خود را انجام دهند.
یکی از سوالاتی که در صنعت تایر و لاستیک مطرح می‌شود نگاه شرکت‌ها به امور توسعه‌ای و افزایش کیفیت محصولات است. چنانکه محصولات خودرویی رشد فناوری دارند و انتظار نگاه توسعه‌ای به تولیدات تایر و لاستیک نیز وجود دارد. چه برنامه‌ای برای این حوزه دارید که در کنار توسعه کمی، رشد کیفیت هم داشته باشید.
در سوال قبلی بحث خودروساز را نیز مطرح کردید که ابتدا آن را توضیح دهم. بیشترین سهم در تامین لاستیک خودرو را بارز دارد و تحویل خودروساز می‌دهد. در این خصوص ما دستاورد‌های خوبی داشتیم، چون تایرخودروساز ویژگی‌های خاص و استاندارد‌های بالاتری دارد و ما تایر را تامین می‌کنیم. ما برای عموم خودروسازان چه بخش خصوصی و چه بخش دولتی و برای تایر‌های آتی موردنیازشان نیز تولید می‌کنیم و کار‌های طراحی و ساخت قالب و ایجاد فرآیند برای زیرساخت‌های تولید این تایر‌ها را انجام می‌دهیم. ان‌شاءالله بتوانیم خدمتگزار خوبی برای مجموعه مصرف‌کنندگان باشیم. چون خودرو به سرعت تغییر می‌کند و نیاز‌های خودرو‌های جدید نیز متفاوت شده است. از‌جمله اقدامات خوبی که در کشور انجام می‌شود بحث خودرو‌های الکتریکی است که استارت آن زده شد و بارز نیز طی تفاهم‌نامه‌هایی که با گروه مپنا و چند خودروساز دیگر که اعلام آمادگی کرده‌اند، داشته است. اما یکی از موضوعاتی که دغدغه مجموعه بارز بوده بحث کیفی است و علی‌رغم همه این اتفاقاتی که افتاده به آن وارد شدیم و دستاورد‌های خیلی خوبی داشتیم. تایر سبز یکی از دستاورد‌های ما بود، کاهش خط ترمز یکی دیگر از دستاورد‌های مجموعه بوده همچنین جهت کاهش مصرف سوخت، وقت و هزینه بسیاری صرف شده که دستاورد‌های خوبی داشته و ما به استاندارد‌های اروپا نزدیک شدیم و در‌حال کسب استاندارد‌های ایمارک اروپا در استیج دو هستیم که مجوز‌های آن را گرفتیم. همچنین یک مرکز آزمون در‌حال فعالیت داریم که به‌عنوان مرجع صدور گواهینامه ایمارک در آینده می‌تواند باشد. درمجموع ما در این حوزه‌ها تلاش می‌کنیم، چون می‌دانیم بحرانی که همگی درگیر آن هستیم به‌زودی برطرف می‌شود و تولید بیش از نیاز مصرف‌کننده بازار را به تعادل خواهد رساند و فکر نمی‌کنم زمان زیادی بگذرد. الان مخصوصا با اقدامات جدیدی که وزارت صمت با افزایش نرخ انجام داد و اقداماتی که زمینه آن را فراهم کردیم برای مثال عرضه مستقیم و تشویق نمایندگان جهت عدم‌انبار تایر و عرضه آن، انتظار داریم تا قدری از التهاب بازار کاسته شود. این اتفاق به سرعت رخ خواهد داد تا استرس انتهای سال پشت‌سر گذاشته شود. به‌همین‌خاطر گمان می‌کنم در اردیبهشت‌ماه بازار به تعادل برسد و قطعا مسائل کیفی بیشتر نمود پیدا می‌کند و بحث‌های کیفیتی می‌توانند جایگاه خود را پیدا کنند چنانکه ما در حوزه‌های فنی تایر فعالیت می‌کنیم و یک مرکز تحقیقات داریم که ۱۰۰ نفر از متخصصان صنعت تایر آنجا فعالیت و مشکلات آینده تایر را بررسی می‌کنند.
واحد R&D که بیان کردید؟
بله، واحد R&D ما در‌مجموعه کرمان تلاش می‌کند و سخت‌افزار این موضوع هم موجود است. یک میدان تست داریم که واقعا در کشور و خاورمیانه نمونه است و مشابه آن را نداریم. امکانات آزمایشگاهی خیلی خوبی فراهم کردیم و گسترش هم می‌دهیم. در حوزه تایر‌هایی از‌جمله تایر هواپیما تا تایر‌های صنعتی و خیلی خاص نیز ورود داشتیم و تولید می‌کنیم یا برنامه تولید داریم. برای این موضوع هم یک‌سری الزامات آزمایشگاهی تدارک دیدیم که من فکر می‌کنم در سال آینده وضعیت کیفی و نگاه ما به تایر کاملا متفاوت باشد.
درخصوص تحولات اقتصادی اخیر کشور مثل جهش نرخ ارز و تورمی که وجود دارد این دو عامل چه تاثیری روی این صنعت گذاشتند؟ افزایش هزینه تولید یا افزایش صادرات به‌صورت رسمی و غیررسمی چه تاثیرات منفی در این حوزه داشته است؟
نهاده‌های تولید در صنعت تایر به دو فاکتور عمده گره خورده‌اند. یک بخش نرخ دلار است چراکه نرخ دلار تاثیر مستقیم در مواد داخلی و خارجی می‌گذارد.۳۰ درصد خرید ما به لحاظ وزنی خارج از کشور تامین می‌شود و به لحاظ ریالی نزدیک به ۴۵ درصد این مبلغ را به خود اختصاص داده که این دقیقا ارتباط مستقیمی با نرخ دلار دارد. دلاری خرید می‌شود و این طرف تبدیل نرخ است که ریال را مشخص می‌کند. این که بخشی از ارتباط مستقیم است و مواد داخلی نیز به همین ترتیب است، چون آنجا نیز به نرخ‌های جهانی محاسبه می‌شود و نرخ ارز بعضا اثر خود را می‌گذارد. یک اتفاق دیگر که در صنعت تایر خیلی مشهود است بحث نرخ نفت و فرآورده‌های نفتی است که با قیمت نفت بالا و پایین می‌شوند که معمولا افزایشی هستند و در بحث روند کاهشی مقاومت می‌کنند و خیلی راحت کاهش نمی‌یابد. بالطبع این افزایش قیمت تاثیر خود را در قیمت تمام‌شده صنعت تایر می‌گذارد؛ لذا این دو فاکتور باعث می‌شود قیمت تایر را شناور کند از آن طرف هم فرآورده‌هایی که نیاز داریم یا از بورس یا از خارج کشور تامین می‌شوند لذا در هر صورت هر دو شناور هستند. نمونه آن دوده صنعتی در هفته گذشته حدود ۱۲ درصد و نسبت به یک سال قبل ۷۰ درصد افزایش قیمت داشته است. مواد پتروشیمی نیز همین‌طور و با نرخ شناور بیشتری تامین می‌شوند و قاعدتا باید قیمت تایر هم شناور شود یعنی درست این است که با بالا و پایین رفتن نهاده‌ها قیمت هم بالا و پایین شود. ما سود زیادی را طلب نکردیم. آنچه برای ما مشخص کردند ۱۷ درصد است و به این ۱۷ درصد هم قانع هستیم. صحبت ما این است که در سیستم‌های بانکی برای توسعه اقداماتی انجام دهند که ما بتوانیم وابستگی را کم کنیم. وقتی در وضعیت زیان هستیم طبیعی است بانک‌ها با ما کار نکنند. وقتی که تسهیلات ریالی نتوانیم بگیریم، در تسهیلات ارزی با مشکلاتی روبه‌رو شویم، توسعه کلا متوقف شود معلوم است که در بحث‌های کیفی آن‌هم در شرایطی که قیمت ثابت است کسی هزینه نمی‌کند. برای تامین مواد تایر سبز که تولید کردیم و استاندارد‌ها و ایمارک برای آن گرفته شد و جهت تولید آن هزینه کردیم، ولی قابل تولید نیست، چون قیمت ثابت نداریم و حداقل باید مواد اولیه را ۲۵ درصد گران‌تر خرید کنیم. من نمی‌توانم این را به بازار عرضه کنم و مشتری بتواند انتخاب کند، اما در وضعیت فعلی قدرت انتخاب از مشتری گرفته شده است. باید این اتفاق افتد که برای تولیدات خاص و جدید و تولیداتی که قرار است ایمارک استیج دو را بگیریم (که طبیعتا یک‌سری سخت‌افزار و تجهیزات می‌خواهد و تولید آن، تولید سایر محصولات را کاهش می‌دهد) هم انگیزه ایجاد شود و هم حمایت صورت گیرد. این موارد موجب می‌شود تا مشتری قدرت انتخاب داشته باشد تا اگر بخواهد تایر ارزان‌قیمت بخرد سراغ همان نوع برود و بخواهد هزینه بیشتری کند و تایر باکیفیت و بهتری را خریداری کند. البته از سوی دیگر بحث محیط‌زیست را داریم که باید دولت به این موضوع فکر کند الزاماتی را انجام دهد تا بتوانیم زباله‌های تایر را کاهش دهیم و بتوانیم آلودگی‌های محیط‌زیستی را کم کنیم. این هم باید از تکالیفی باشد که دولت بدان فکر کند و ما به‌عنوان تایرساز باید زمینه این را فراهم کنیم.
درخصوص مواد اولیه که برای تولید تایر مورد نیاز است، دو وابستگی به قیمت نفت و دلار را بیان کردید. چه مقدار از مواد اولیه از خارج تامین می‌شود و برای این امر با مانعی روبه‌رو نیستید؟
به لحاظ وزنی ۳۰ درصد است، ولی به لحاظ ریالی بالای ۴۰ درصد هزینه‌های ما مربوط به واردات است. به ازای تولید هر یک کیلو تایر تقریبا یک دلار واردات داریم. تا امروز مشکلات زیادی داشتیم، ولی رفع شده و با کمی نوسان که بخشی مربوط به تامین نقدینگی بود و تلاش شده این مشکل را مرتفع کند و بخشی مشکلات گمرکی و اخیرا تخصیص ارز و مسائلی از این نمونه بود که امیدوارم به‌زودی حل شود. اگر هم حل نشود برنامه‌ریزی کردیم در ایام نوروز نیز تولید کنیم تا بتوانیم این التهاب را کم کنیم. یعنی تعطیلات نوروز را حذف کردیم و به‌صورت پیوسته تولید را ادامه می‌دهیم که این امر نزدیک به ۱۱ هزار تن تولید برای فروردین است که این میزان عدد قابل‌توجهی برای این است که فضا را مدیریت و التهابات قیمتی را کم کنیم.
واضح است که برای واردات مواد اولیه خارجی موضوعاتی مانند نقل و انتقال ارز و پرداخت خارجی به طرف‌های مقابل مطرح می‌شود که به‌خاطر تحریم‌ها یکی از ریسک‌های این صنعت نیز همین است. آیا مشکلی در این حوزه داشتید؟
مشکل که زیاد داشتیم و از انواع مختلف هم بوده، ولی مدیریت شد و کسب‌وکاری که می‌خواستیم انجام دهیم و نقل و انتقالات پولی ما بدون اتفاق ناگواری انجام شده است. واقعا ریسک عملکرد در این حوزه بالا رفته که به لحاظ موضوعات تحریمی است که بعضا با تاخیر انجام شده و ریسک‌های زیادی داشته است.
هزینه مازاد را هم به دلیل دور زدن تحریم متقبل شدید؟
تقریبا. ارتباط مستقیم را با خیلی از شرکت‌های تولیدکننده از دست دادیم و از طریق واسطه که برای ما هزینه مجدد دارد با آن‌ها ارتباط داریم. به هر ترتیب سعی کردیم این هزینه را به حداقل برسانیم و تا حدودی موفق بودیم.
اگر نکته‌ای برای جمع‌بندی وجود دارد بفرمایید.
امروز که در پایان سال ۱۴۰۱ در خدمت شما هستیم مجموعه بارز در یک سال اخیر تلاش زیادی داشت تا محصولات خود را از نظر کیفی و کمی و هم تنوعی ارتقا دهد. در این یک سال ۳۰ طرح و سایز جدید ارائه شد. برای مثال هفته گذشته یک سایز سنگین‌وزن به نام تایر ۳۸۰ کیلویی تولید کردیم. درخصوص تایر‌های AGR نیز نمونه تایر تولید کردیم که این‌ها کار‌های ارزشمندی است که ان‌شاءالله فرصتی برای ارائه و گسترش آن وجود داشته باشد. مجموعه بارز مجموعه توانمندی است که نزدیک به ۵۰ درصد سهم تولید و بیش از ۳۳ درصد سهم بازار را دارد. برای بخشی که مورد غفلت واقع شده یعنی بخش TBR که سال گذشته و امسال تنها تولیدکننده آن بودیم نیاز کشور بیش از یک میلیون و ۵۰۰ حلقه در سال است و در سالی که گذشت نزدیک به ۵۰۰ هزار حلقه تولید شود و نشان از فاصله یک میلیون حلقه‌ای داریم که برای آن برنامه گذاشتیم و یک طرح توسعه در کرمان داریم که ظرفیت ۴۴ هزار تنی دارد و بیش از یک کارخانه تولید خواهد داشت و بیشتر فعالیت در بخش TBR است. بخش تولیدی دیگری با مجوز ۵۰ هزار تنی در الیگودرز با مصوبه ۱۲۰ میلیون یورویی از صندوق توسعه شروع شده است و امیدواریم این فرصت ایجاد شود تا ظرف دو سال نیاز کشور در این بخش را برطرف کنیم ضمن اینکه در حوزه تایر فرصت خیلی خوبی برای تولیدکنندگان ایرانی در کشور‌های همسایه وجود دارد؛ چراکه در تولید تایر خیلی فعال نیستند و یک بازار مصرف خیلی خوب و بکری وجود دارد. امروز می‌توانیم بگوییم که قادر هستیم با تولیدات تولیدکننده‌های چین رقابت کنیم و امیدواریم این فرصت و بستر برای تولیدکننده‌ها فراهم شود. حدود ۱۲۰ هزار تن سالانه واردات تایر عمدتا مربوط به TBR داریم که تنها ۱۲۰ هزار تن برنامه توسعه‌ای برای پوشش این نیاز در بارز در دستور کار است. از این رو تایری که تولید می‌کنیم با برند خوب اروپایی و با تکنولوژی جهانی تولید می‌شود که حرفی برای گفتن دارد و از خیلی از تایر‌هایی که وارد کشور می‌شود هم به لحاظ کیفی و هم به لحاظ کمی وضعیت بهتری دارد ضمن اینکه خدمات پس از فروش هم داریم. درحالیکه خیلی از تایر‌هایی که وارد می‌شود متاسفانه خدمات به مصرف‌کننده نمی‌دهد و سبب نارضایتی می‌شوند. بسیار امیدوار هستیم این فرصت برای کشور و مجموعه بارز فراهم شود که بتوانیم به یک تولیدکننده ۲۵۰ هزار تنی و در گام بعدی به ۴۰۰ هزار تنی برسیم به‌طوری که نزدیک به ۱۸۰۰-۱۷۰۰ نفر با همین دو طرح، به‌صورت مستقیم اشتغال پایدار داشته باشند علاوه‌بر این نزدیک به سه هزار اشتغال غیرمستقیم ایجاد خواهد شد چراکه امروز یکی از دغدغه‌های مهم کشور ایجاد اشتغال است و سعی داریم در این حوزه بتوانیم اثرگذار باشیم تا علاوه‌بر ایجاد اشتغال و رفع نیاز داخل، خروج ارز را از بین ببریم، چون برای هر یک کیلو تایر تولیدی، کمتر از یک دلار واردات انجام می‌شود، ولی برای واردات هر تایر کامل بیش از سه دلار و بعضا نزدیک به ۴ دلار ارز از کشور خارج می‌شود که این اگر در ۱۲۰ هزار تن ضرب شود عدد قابل‌توجهی است درحالیکه هر چقدر بتوانیم صادرات انجام دهیم به ازای هر یک کیلو تایر سه دلار ارز وارد کشور خواهد شد.