با ورود ارز 28 هزار و 500 تومانی به اقتصاد که همان ارز ترجیحی حذف شده در دولت سیزدهم بود بار دیگر این نرخ ارز که از آن به ارز رانتی نام برده میشود در نظام اقتصادی کشور احیا شده است.نرخ ارز بر تورم اثر دارد، از یک طرف خود ارز متاثر از تفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی است و از سوی دیگر نوسانهای روبه افزایش آن میتواند عامل تورم باشد.
نکته مورد اجماع کارشناسان این است که نرخ ارز باید تک نرخی باشد، ولی در شرایطی که نرخهای متعدد ارز باشد، قیمتگذاری ارز عامل فساد و سوءاستفاده خواهد بود. این پرسش مطرح است که سالها پرداخت ارز ترجیحی در اقتصاد ایران که از ارز 1226 تومانی آغاز و به ارز 4200 تومانی، معروف به دلار جهانگیری افزایش یافت چه تاثیری بر قیمت کالاهای اساسی که وجود این ارز با انگیزه حمایت از مردم در نظام ارزی کشور رواج یافت، داشته است.
کارشناسان بر این موضوع تاکید دارند که اگرچه نرخ ارز بازار آزاد تلاطمات قیمتی کالاها را به دنبال دارد اما نرخ ارز ترجیحی نیز منجر به اثرات لازم برا کنترل و ثباتبخشی کالاهای اساسی نشده است.
قیمتگذاری کالاها با نرخ ارز آزاد در شرایط نرخ ارز نیمایی و ترجیحی
حسن حیدری در گفتوگو با نبض بازار تصریح کرد: در حالی که در سالهای اخیر ارز ترجیحی و ارز نیمایی با ارقامی مناسبتر در اختیار برخی از واردکنندگان برای واردات مواد اولیه، کالاهای اساسی و ماشینآلات قرار گرفته اما کالاهای تولیدی به هیچ عنوان با نرخ ارزهای پائینتر محاسبه نشده است و قیمت گذاری آنها براساس نرخ ارز آزاد بوده است حال این پرسش مطرح است که چرا باید این امکان را برای عدهای فراهم کرد تا از آن بهره بگیرند.
مزایای ارزهای دارای امتیاز از جمله ارز ترجیحی به اقتصاد منتقل نشده است
کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: در یک دهه گذشته این تجربه وجود داشته که در شرایط ارز ترجیحی و سایر ارزهایی که از نوعی امتیاز برخوردار بوده است کالاهایی که به واسطه آنها تولید شده با نرخ ارز آزاد محاسبه شدهاند و مزایای ارزهای دارای امتیاز به اقتصاد منتقل نشده است.
صادرکنندگان در شرایط نزدیکشدن ارز نیمایی و آزاد انگیزه بیشتری برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات دارند
وی افزود: نزدیکشدن ارز نیمایی و آزاد موجب میشود تا صادرکننده انگیزه بیشتری برای انتقال ارز حاصل از صادرات داشته باشد.
نرخسازی کانالهای تلگرامی و مجازی در شرایطی است که زمینه آن وجود دارد
حیدری درباره اظهاراتی در خصوص نرخسازی کانالها برای نرخ ارز گفت: جای این سوال مطرح است که چرا کانالها در مواقع دیگر نرخسازی نمیکنند یا قادر به انجام آن نیستند. کانالها در زمانی میتوانند این اقدام را انجام دهند که زمینههای انجام آن وجود دارد.
یک دهه پلیسیکردن بازار و نبود نتیجه لازم از آن
کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: پس از یک دهه پلیسیکردن بازار باید به این نتیجه رسید که فرد یا افرادی خارج از آنچه که در بازار وجود دارد نمیتوانند بازارسازی کنند و نرخهای بالاتر ارز برای انجام معامله شدنی است.