به گزارش نبض بازار، ۵۰۰ میلیارد تومان، رقمی است که خودرو سازان در همین چند ماه از فروش خودرو در بورس کالا کسب کرده اند.
اما کدام کارخانه از عرضه در بورس کالا سود بیشتری برده است؟
حدودا ۴ ماه می‌شود که عرضه خودرو در بورس کالا آغاز شده و در این مدت بیش از ۶۲۰۰ خودرو در بورس مورد معامله قرار گرفته است.
در ابتدای عرضه، وزارت صمت و حتی برخی از مسئولان کارخانجات تولید کننده خودرو با این عرضه مخالف بودند. اما پس از بالا و پایین‌های بسیار زیاد بالاخره خودرو وارد بورس کالا شد.
به واسطه عرضه خودرو در بورس کالا، شاهد سه نرخی شدن بازار خودرو هستیم؛ البته این سه نرخی بودن ناشی از عرضه‌های بورسی نیست بلکه باید ساختار اصلاح شود. چرا که قیمت دوم یعنی قیمت بازار آزاد معقول نیست و همواره دلالان سعی دارند با افزایش قیمت کاذب سود خود را بیشتر کنند. به هر ترتیب یکی از مهمترین مزایای بورس را می‌توان ارزان قیمت بودن خودرو نسبت به بازار آزاد دانست.
در اصل خودرو درب کارخانه یک قیمت مشخص دارد و کارخانجات خودرو با یک قیمت مشخص شده می‌فروشند؛ اما خودرو پس از ورود به بازار آزاد مشمول افزایش قیمت دلالان می‌شود و با قیمت‌های بسیار بالاتر معامله می‌شود. یعنی در این بین کارخانجات و خریداران زیان می‌کنند و سود چند صد میلیون تومانی به جیب دلالان می‌رود.
در گزارشی میزان سود کارخانجات بررسی شده است؛ برای نمونه ایران‌خودرو در این مدت ۲۰۰۰ عدد خودروی پژو ۲۰۷ در بورس کالا عرضه کرده است که میانگین قیمت تمام شده این خودرو‌ها به ۲۲۴۸ میلیارد تومان می‌رسد؛ اما با احتساب قیمت کارخانه‌ای ۱۶۶۵ میلیارد تومان ۲۰۷ در بازار به فروش رفته است. در نهایت با یک ضرب و تقسیم ساده به عدد ۵۸۳ میلیارد تومان می‌رسیم.
یعنی ایران‌خودرو با عرضه تنها ۲۰۰۰ عدد پژو ۲۰۷ در بورس کالا حدود ۵۸۳ میلیارد تومان سود کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این خودروساز با عرضه تارا و هایما در حدود ۲۰۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان سود کسب کرده است.
شفافیت در بورس کالا
برخی عقیده دارند که قیمت بورس کالا همان قیمت قرعه‌کشی‌هاست با این تفاوت که در بورس با شفافیت می‌توان خودرو خرید، اما در قرعه‌کشی روند مشخص نیست و ممکن است پس از ده‌ها بار ثبت‌نام در این قرعه‌کشی برنده شوید. برای مثال برخی از خودرو‌های عرضه‌شده در بورس کالا، تفاوت قیمتی بیش از ۱۰۰ میلیون تومانی با بازار آزاد دارند که این تفاوت برگ برنده خریداران است.
در نتیجه می‌توان گفت که خرید خودرو از بورس کالا با شفافیت و قیمت واقعی رخ می‌دهد و خریدار می‌تواند با قیمتی معقول و به صرفه و در زمان درست صاحب خودرو شود. در مسیر این عرضه مشکلات بسیار زیادی وجود داشت و مهمترین مخل آن وزارت صمت بود و هر روز با یک بهانه جدید قصد دارد که اجازه این عرضه‌ها را ندهد.
البته این روز‌ها وزارت صمت تغییر رویه داده و خود را آغاز کننده عرضه خودرو در بورس کالا می‌داند در صورتی که در وهله اول وزارت صمت مخالف عرضه خودرو در بورس کالا بود و شاید ده‌ها ویدئو این موضوع را تایید کنند.
اکنون وضعیت فرق کرده و کارخانجات سود میلیاردی از عرضه خودرو در بورس دارند و شاید این موضوع وزارت صمت و کارخانجات را مجبور به عرضه بیشتر خودرو‌ها در بورس کند.
مشکل عرضه خودرو در بورس چیست؟
عرضه خودرو در بورس کالا در کنار مزیت‌های خود یک عیب نیز دارد؛ آن هم تعداد عرضه‌هاست. برای نمونه ۱۰۰ خودرو عرضه می‌شود در صورتی که میزان تقاضا ۵۰۰ عدد است؛ عدم تناسب عرضه و تقاضا باعث می‌شود که خریداران بالاترین قیمت را برای به دست آوردن خودرو ثبت کنند و در نهایت این موضوع به بدنه اقتصاد کشور و بازار سرمایه آسیب شدیدی وارد می‌کند و می‌تواند موجب افزایش قیمت خودرو در بازار‌ها شود.
دقیقا از زمان آغاز عرضه خودرو‌های پرتیراژ در بورس کالا رشد نجومی قیمت خودرو نیز آغاز شده است.