ناآرامی‌ها به کدام بخش‌های اقتصاد ضربه زد؟

به گزارش نبض بازار، امنیت یکی از مهمترین مؤلفه‌های پیشرفت هر کشور در تمام عرصه‌ها است، امنیت ثبات را ایجاد کرده و ثبات باعث پیشرفت و دورنمایی مثبت برای آینده کشور خواهد شد، طبیعتاً کشور‌هایی می‌توانند پیشرفت‌های همه جانبه داشته باشند که ابتدا توانسته باشند امنیت را برای مردم و سپس برای گردشگران و سرمایه گذاران خارجی مهیا کنند.

ایران در ماه‌های اخیر شاهد اغتشاشاتی بود که به گواه آمار مستند و صحبت‌های مسئولان امر اثرات مخربی را بر روی اقتصاد کشور گذاشت که سرعت رشد و پیشرفت را کند کرده است.

در این گزارش به برخی از اثرات مخرب آن می‌پردازیم.

افت ۴۰ درصدی ورود گردشگران سلامت ، جام جهانی و زیارت

با ایجاد اغتشاشات ایران و جو سنگین رسانه‌های غربی علیه ایران گردشگران خارجی برای ورود به ایران دچار تردید می‌شوند و طبعاً بر گردشگری ایران نیز تأثیر بسیار منفی ایجاد خواهد کرد، ایجاد اغتشاشات باعث حوادثی مانند حمله تروریستی داعش به حرم شاه‌چراغ شده و این نوع حملات می‌تواند گردشگری زیارتی ایران را نیز تهدید کنند.

بخش عمده‌ای از گردشگران خارجی گردشگران زیارتی هستند و اغتشاشات باعث کاهش جدی گردشگران شده است.

علاوه بر آن اغتشاشات باعث شد، فرصت بسیار خوب جام جهانی قطر برای جزیره کیش کاملاً از دست برود و جزیره کیش حتی با کاهش گردشگران داخلی نیز مواجه شوند، مهدی کشاورز مدیرعامل منطقه آزاد کیش در این باره گفته است: «متأسفانه اغتشاشات اخیر در کشور به شدت به جزیره کیش ضربه زده و حضور گردشگران به طور چشمگیری کاهش یافته است. عدم ورود گردشگر باعث می‌شود تا هتل‌ها پر نشود و کسبه بازار و همچنین مراکز تفریحی نیز بلااستفاده خواهند ماند که ضربه زیادی به اقتصاد خواهد زد.»

نیکونام رئیس‌جامعه حرفه‌ای گردشگری سلامت ایران نیز در مصاحبه با یکی از رسانه‌ها گفته است: «هرچند که بعد از فروکش کردن بلندای موج کرونا شاهد رشد ۲۰۰ درصدی این حوزه از اردیبهشت سال جاری در کشور بودیم، اما متأسفانه اغتشاشات و آشوب‌های اخیر نیز به صورت مستقیم بر روند صعودی آن تأثیر سو و منفی محسوسی برجای گذاشت و مجدداً شاهد سیر نزولی از ورودی گردشگران سلامت به ایران هستیم.

کشور‌هایی مانند عراق و افغانستان که بخش قابل توجهی از بازار هدف گردشگری سلامت ایران را تشکیل می‌دهند، آمار ورودی بیماران از این دو کشور با توجه به اتفاقات اخیر نیز بین ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش یافته است. این موضوع در حالی است که تعداد بیماران ورودی از کشور‌های اروپایی متأثر از اغتشاشات ایران با کاهش نزدیک به ۹۰ درصد و کشور‌های حاشیه خلیج فارس نیز افتی نزدیک به ۶۰ تا ۷۰ درصدی را به همراه داشته است.»

ضربه به کاسبان و اصناف

بعد از شکست اغتشاشات خیابانی با کلید واژه‌های فریبنده دشمن سعی کرد تا پای اغتشاشات را به بازار تهران وارد کند و هر از چند گاهی برخی از مناطق بازار تهران در مناطقی مانند لاله زار، میدان حسن آباد، بهارستان، فردوسی شاهد اغتشاشات از افراد معدود بودیم، اما این اغتشاشات باعث کاهش فعالیت کسبه در این مناطق و نارضایتی آنان شد، یکی از کسبه این منطقه از تهران: «۲ ماه است در کاسبی روی خوش ندیده‌ایم و با کاهش فروش جدی مواجه هستیم.»

اسماعیل کاظمی نایب رئیس اتاق اصناف تهران در این باره معتقد است: «هر گونه اغتشاشی در کشور و به طور مشخص اغتشاشات اخیر که بنگاه‌های کوچک را هدف گرفته را محکوم می‌کنیم و با تمام قدرت در مقابل این مسائل می‌ایستیم و هرگونه اقدامی که بخواهد مسائل صنفی و کسبی اصناف را تحت الشعاع قرار دهد را نیز محکوم می‌کنیم.»

«قاسم نوده فراهانی» رئیس اتاق اصناف ایران با اشاره به اغتشاشات و ناآرامی‌های اخیر در کشور، اظهار داشت: اصناف در بخش‌های مختلف کشور از این وضعیت آسیب دیدند، زیرا بخشی از کسبه فعالیت خود در ساعات عصر آغاز و تا ساعت پایانی شب ادامه می‌دادند ...

وی افزود: این بخش از افراد در اغتشاشات مجبور به بستن مغازه‌های خود می‌شدند تا از آسیب و خسارت به اموال جلوگیری کنند، به همین دلیل مشکلات اقتصادی برای آن‌ها ایجاد شده و می‌شود.

نوده فراهانی با بیان اینکه در صورت بسته نبودن مغازه‌ها در خیابان‌هایی که ناآرامی‌ها در آن رخ می‌دهد امکان تعرض و خسارت بیشتر وجود دارد، تاکید کرد: با عدم فروش محصولات در عصر‌ها از سوی صنف‌های مختلف، این روند اقتصاد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وی با تاکید بر اینکه امنیت و آرامش، اقتصاد حاکم بر کسب‌وکار‌ها را تأمین می‌کند، تصریح کرد: با توجه به این وضعیت، کسبه و بازاری‌هایی که به طور مستقیم با شرایط خیابان در ارتباط نیستند، نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد و به طور قطع بر چرخه اقتصادی کشور تأثیر خواهد گذاشت.

رئیس اتاق اصناف تهران خاطرنشان کرد: در چرخه اقتصادی تمام بخش‌ها به یکدیگر وابسته هستند و ایجاد خلل در یکی از بخش‌ها، حوزه‌های دیگر را نیز درگیر خواهد کرد، زیرا اصناف را باید به صورت مجموعه و نه فردی فعالیت می‌کنند.

وی با توجه به اغتشاشات اخیر گفت: واحد‌های صنفی باید خود را بیمه کنند تا در صورت خسارت بتوانند بخشی از آسیب را به این ترتیب تأمین کنند.

فرهاد عزت پور عضو اتاق اصناف ایران نیز گفته بود: «به‌طور متوسط میانگین روزانه درآمد صنوف در استان کردستان حدود یک‌میلیون تومان است که در روز دوشنبه که صنوف با فشار اغتشاش‌گران و تبلیغات گسترده رسانه‌های معاند مجبور به تعطیلی شدند، زیان مالی چند ده میلیارد تومانی را متحمل شدند.»

ضربه به بازار دلار

اغتشاشات علاوه بر ضربه به گردشگری مانع گردش پول دلار در کشور شده و ضرباتی را بر عرضه و تقاضای بازار ارز وارد کرده و تعادل این بازار را به شدت بهم خواهد زد، علاوه بر آن دشمن در رسانه‌های وابسته خود با ایجاد جو ناآرامی سعی می‌کنند دورنمای اقتصاد و آینده ایران را سیاه جلوه داده و این عامل نیز در افزایش قیمت دلار مؤثر است.

سید احسان خاندوزی وزیر اقتصاد درباره تلاطم‌های اخیر نرخ ارز اظهار گفته است: «برخی التهابات کشور و نیز فضای رسانه‌ای که با ایجاد جو روانی، صاحبان سرمایه را ترغیب به تبدیل پول‌های خود به دلار می‌کنند در افزایش قیمت ارز تأثیر گذار هستند.

درست است که کلاً ممکن است چند هزار نفر بیشتر تحت تأثیر این فضا قرار نگیرند، اما بخاطر کم عمقی بازارها، ورود و خروج روزانه چند صد میلیارد تومان نیز می‌تواند آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. مسئله مهم این است که بتوانیم بر این نا آرامی‌ها و نا اطمینانی‌های ذهنی نسبت به آینده اقتصاد غلبه کنیم. اتفاقات اخیر منجر به نوعی نا اطمینانی و موج تبدیل دارایی‌ها به ارز و خروج از کشور شد، این در حالی است که اقتصاد ایران کاملاً پایدار بوده و در مسیر مهار تورم حرکت می‌کند و باید تلاش را صرف پاک کردن هراسی کنیم که بیهوده در ذهن فعالان اقتصادی پیدا شده است.»

ضربه به سرمایه گذاری خارجی

امروز ایران به شدت نیاز به توسعه روابط با کشور‌های دوست و همسایه و توسعه روابط اقتصادی با کشور‌های دیگر است، در تحولات جدید جهان ایران باید به سرعت جایگاه اصلی خود را پیدا کرده و یکی از اموری که می‌تواند به این امر کمک شایانی کند توسعه زیرساخت‌های ایران به ویژه در صنعت حمل و نقل بوده که بسیار حیاتی است، ایران برای پیش برد اهداف اقتصادی کلان باید توسعه روابط اقتصادی را در سرلوحه کار قرار داده و از این جهت اغتشاشات و ایجاد فضای ناامنی کشور‌های خارجی را برای سرمایه گذاری در ایران دچار تردید جدی خواهد کرد.

ریزش‌های سنگین بازار سرمایه 

بازار سرمایه درست است که در دو سال اخیر به صورت نوسانی و ریزشی به کار خود ادامه داد، اما در مهر ماه سال جاری برای رشد بسیار مستعد بود، در ابتدای اغتشاشات گزارشی را با عنوان اغتشاشات به بازار سرمایه ضربه زد، منتشر کرده، اما برخی از مخاطبان در پاسخ گفتند: «بورس که همیشه ریزشی است چرا به اغتشاشات ربط می‌دهید؟»

پاسخ به این عده از مخاطبان این است که اغتشاشات و فضای ناامنی می‌تواند ریزش بورس را ادامه دار کرده و تا زمانی که فضای ناامنی در اقتصاد کلان ایران باشد بورس هم ریزشی خواهد شد، ضمن اینکه شرایط فعلی بازار سرمایه با ابتدای ریزش سال ۹۹ از لحاظ بنیادی بسیار متفاوت بوده و نماد‌های بورسی توانسته‌اند به کف حمایتی و ارزندگی بنیادی خود نزدیک شده و برای خرید جذاب باشند.

دلیل دوم هم گزارش‌های ۶ ماهه جذاب بسیاری از صنایع در سامانه کدال بوده که در زمان خود یعنی مهر ماه بازخورد نداشتند، خوشبختانه با از بین رفتن فضای کلی ناامنی و مشخص شدن عمق کم اغتشاشات بازار سرمایه باز هم به روند صعودی بازگشته و سهم‌های ارزنده با تقاضا مواجه شدند.

اغتشاشات باعث شد شاخص کل در تاریخ ۱۷ مهر با ریزش ۱۱۶۳۹ واحدی به یک میلیون و ۳۰۵ هزار واحد برسد و در ادامه حمایت قوی ناحیه یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی را از دست بدهد، تداوم ناامنی در برخی از نقاط کشور باعث شد شاخص کل تا ناحیه یک میلیون و ۲۴۰ هزار واحدی ریزش کند، اگر شرایط کشور به همان شکل ادامه یافته و دامنه اغتشاشات گسترده‌تر می‌شد شاخص با موج ریزشی سنگین حتی حمایت یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد را نیز از دست می‌داد.

در تاریخ ۱۶ مهر ماه در برخی از محلات تهران به ویژه بازار تهران برخی از اغتشاشگران به صورت هدفمند وارد شده تا به اقتصاد و بازار ضربه زنند و در ۱۷ مهر بازار سرمایه در واکنش به آن شرایط ملتهب ریزشی را تجربه کرد.