مصطفی موسوی، نائب رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی ایران درگفت‌وگو با نبض بازار درباره مشکلات صادرکنندگان با ارزنیمایی، اظهار کرد: صادرکننده اگر صادرکننده واقعی باشد، ارزی از کشور خارج نمی‌کند، کالایی را صادر و ارز حاصل از آن را به طرق مختلف به کشور برمی‌گرداند. اکنون به دلیل تحریم‌ها، ارز حاصل از صادرات از مسیر‌های مختلفی از جمله دلالان و صرافی‌ها به کشور برگردانده می‌شود.
به جای ارز نیمایی،کوتاژ صادراتی در بورس عرضه شود
وی با تاکید براینکه اقتصاد نیاز به گردش پول دارد، عنوان کرد: به جای ارز نیمایی صادراتی باید کوتاژ‌های صادراتی (اظهارنامه صادراتی و وارداتی) در بورس عرضه شوند. سازمان توسعه تجارت طرحی را در دست بررسی دارد که براساس آن هر صادرکننده‌ای که کوتاژ صادراتی در اختیار دارد می‌تواند آن را در بورس ارایه دهد تا بتواند با قیمت‌ها بالا یا نوسانی در بورس عرضه شود. در این طرح بخشی از آن صلح و بخشی ارز رد و بدل می‌شود و در این صورت صادرکننده می‌تواند از صلح‌نامه برای رد و بدل کردن کالا اقدام کند.
نباید صادرکنندگان را در منگنه ارز نیمایی قرار داد
موسوی خاطرنشان کرد: نباید صادرکنندگان را در منگنه ارز نیمایی قرار داد و به جای آنکه در نوبت‌هایی که ایجاد شده یا صرافان ایجاد می‌کنند، قرار گیرند از عرضه دکوپاژ در بورس استفاده شود. این طرح خامی است که در مورد تهاتر با برخی از کشور‌ها در حال انجام است. اکنون افرادی که با قطر کار می‌کنند، می‌توانند کالا وارد کنند.
تهاتر کالا به کالا با برخی از کشور‌های آسیایی
وی با بیان اینکه با برخی از کشور‌ها مانند مغولستان نیز این کار آغاز شده است، تصریح کرد: اقداماتی نیز انجام شده تا به طور مثال صادرکننده‌ای که با آسیا در حال فعالیت است بتواند کالایی خاص مانند موبایل وارد کند. این موضوع باعث می‌شود تا ارزش سند‌های صادراتی علاوه بر بحث ارزشمندی خود مزیتی محسوب شود. به طور مثال صادرکننده آبزیان را صادر و به جای آن موبایل وارد می‌کند و با این واردات تعهد ارزی خود را اجرایی می‌کند.
نائب رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی خاطرنشان کرد: اگر ارز حاصل از صادرات در بورس هم عرضه شود و در ازای صلحی که صورت می‌گیرد کالایی نیز به ازای آن وارد شود در این صورت راحت‌تر می‌توان روی آن مانور داد.
صادرکنندگان مایل هستند تنها یک نرخ ارز در کشور وجود داشته باشد
وی درباره حذف ارز نیمایی تاکید کرد: صادرکنندگان مایل هستند که عرضه و تقاضای ارز در داخل بازار وجود داشته باشد و دولت دخالت کمتری در این بازار داشته باشد. اکنون یکی از دلایل عدم ثبات در بازار مباحثی است که هم به ضرر صادرکننده و هم به زیان تولیدکننده است.
صدور بخشنامه‌های خلق‌الساعه با عطف به زمان گذشته
وی درباره مشکلاتی که برخی از صادرکنندگان به واسطه عدم عضویت ایران در اف‌ای تی اف با آن مواجه هستند، خاطرنشان کرد: بخشی از مشکلات کنونی به بخشنامه‌های خلق‌الساعه مربوط است به عنوان مثال در بحث محصولات کشاورزی، ایران تنها کشوری است که با بهانه تنظیم بازار بخشنامه‌هایی صادر و حتی آن‌ها را عطف به ماسبق هم می‌کنند و از صادرکنندگان می‌خواهند که مابه‌التفاوت محصولی که از قبل صادرشده را پرداخت کنند که این بخشنامه‌ها تنها برنامه‌های صادراتی در این حوزه را به هم می‌زند.
موسوی خاطرنشان کرد: به طور معمول در همه جای دنیا از لحظه صدور بخشنامه‌ها قابل اجرا هستند و عطف به گذشته ندارند، اما ما شاهد بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌هایی هستیم که ناشی از عدم ثبات در تصمیم‌گیری است و به جای آنکه زمان این بخشنامه‌ها از ماه‌های آتی مقرر شوند به گذشته برگردانده می‌شوند؛ این شرایط موجب افزایش قیمت‌تمام‌شده کالا‌ها می‌شود.
وی افزود: صادرکنندگان خرد و نه خصولتی‌ها در چنین شرایطی با مشکلات بیشتری در برنامه‌ریزی‌های صادراتی مواجه می‌شوند. صادرکننده مجبور است تا کالای خود را با ارز نیمایی عرضه کند بنابراین این شرایط قدرت رقابت صادرکننده داخلی با رقبایی مانند ترکیه را کاهش می‌دهد.
نائب رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی با بیان اینکه عدم ثبات در تصمیم‌گیری‌های کوتاه و میان‌مدت و تصویب بخشنامه‌های خلق‌الساعه مشکلات صادرکنندگان دربازار‌های صادراتی را افزایش داده است، خاطرنشان کرد: اختلاف میان سازمان‌ها و نهاد‌ها نیز موجب شده تا متضرر بازرگان و صادرکننده باشد و در هر لحظه امکان افزایش وجود دارد و این شرایط موجب می‌شود تا در پاره‌ای از موارد قرارداد‌های صادراتی به مرحله اجرا نرسند و بازار‌های صادراتی که به راحتی به دست نمی‌آیند از دست می‌رود.
تکیه صادرکنندگان به تجارت با کشور‌های همسایه
وی با بیان اینکه اکنون تکیه ما در صادرات کشور‌های همسایه است، گفت: درچند سال اخیر ما در وضعیت هشدار اف‌ای تی اف قرار داشته‌ایم و اقدام عملی برای ممنوعیت واقعی کشور‌ها در تجارت با ایران اعمال نکرده و طبیعی است که اگر قرار باشد شرایط سخت‌گیرانه‌تری وجود داشته باشد، تراز تجاری کشور دستخوش تغییرات عمده‌تری خواهد شد.
موسوی عنوان کرد: کشور‌های اطراف ایران عدم ثبات قوانین دارند و مشکلات کمتری از لحاظ بحث‌های بین‌المللی برای تجارت با این کشور‌ها وجود دارد. اما روز به روز تعهدات کشور‌ها به اف‌ای تی اف افزایش خواهد یافت و کار تجارت در ارقام و ابعاد بالاتر با این کشور‌ها سخت‌تر خواهد شد.
رشد آمار تجاری خصولتی‌ها و شرکت‌های بزرگ به واسطه افزایش قیمت دلار
وی درباره روند صادرات غیرنفتی کشور گفت: آمار تجارت خارجی در کشور نسبت به سال گذشته تغییرات چندانی نداشته است، اما شرکت‌های خصولتی و بزرگ به واسطه افزایش نرخ دلار با جهش ارقام صادراتی مواجه شده‌اند که بیشتر در مورد پتروشیمی و فولاد صادق است، اما در مورد صنایع خرد و کشاورزی آمار تجارت خارجی رشد قابل توجهی نداشته است.