به گزارش نبض بازار، در طول چند دهه اخیر، خصوصی سازی به یکی از اهداف بسیار مهم و اساسی دولت‌های وقت مبدل شده است، در این راستا دولت نهم نیز در سال ۱۳۸۴ اقدام به واگذاری سهام عدالت به مشمولین و افراد واجد شرایط برا دریافت این سهام نمود. در ابتدای این کار تنها مدد جویان کمیته امداد امام خمینی و بهزیستی جزء مشمولان این طرح قرار گرفتند و سپس این سهام به اقشار دیگر از جمله بازنشستگان و کارکنان دستگاه‌های اجرایی نیز تعلق گرفت.
به هر حال مرگ جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان بوده و احتراز از آن ممکن نیست. در گذر زمان ممکن است سهامداران به دلایل و علل گوناگون فوت کنند. اما سوالی که در اینجا مطرح می‌شود آن است که بعد از مرگ سهامدار، تکلیف این سهام عدالت چه خواهد شد؟
سهام عدالت یکی از دارایی‌های متوفی محسوب شده و از آن جهت که دارایی متوفی بعد از فوت ایشان به ورثه منتقل می‌شود، بنابراین این سهام نیز منطقا بعد از فوت مالک باید میان ورثه تقسیم شود.
تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان یکی از سوالات مطرح در خصوص سهام عدالت است. زمانی که سهام عدالت متوفیان تعیین تکلیف شود تعیین شده است.
آمار‌ها از فوت سه میلیون مشمول سهام عدالت طی سال‌های گذشته خبر می‌دهند، اما طی این سال‌ها امکان انتقال سهام متوفیان به وراث وجود نداشته است. البته وعده تعیین تکلیف این سهام بار‌ها از سوی مسئولان داده شده، اما هنوز به مرحله اجرا نرسیده است. البته باید به این نکته توجه داشت که سود سالیانه‌ای که طی این سال‌ها برای مشمولان دیگر واریز شده است برای متوفیان محفوظ مانده و به محض تعیین تکلیف، به حساب وراث واریز خواهد شد.
اتفاقی که در بین رخ داده، این است که وراث برخی از مشمولان هم فوت کرده‌اند و بازار سرمایه و قوه قضاییه باید در ارتباط با یکدیگر افراد را شناسایی کرده و سهام را به صورت غیرحضوری منتقل کنند. روش غیرحضوری به دلیل تعداد بالای افراد در نظر گرفته شده تا از مراجعه حضوری و ازدحام جلوگیری شود.
علت تاخیر در راه‌اندازی سامانه انتقال سهام عدالت متوفیان
در دوره رونق بازار سرمایه و شاخص بالای ۲ میلیونی و با افزایش ارزش سهام عدالت، موضوع تعیین تکلیف سهام عدالت متعلق به متوفیان به طور جدی مطرح شد. پیش از آن شرایط، از شروط انتقال و واگذاری سهام عدالت متوفیان انحصار وراثت بود، اما با شیوع کرونا و محدود شدن ارایه خدمات حضوری، تصمیم گرفته شد که واگذاری این سهام به وراث از طریق الکترونیکی و در بستر وب انجام شود، اما با گذشت بیش از دو سال هنوز این امکان برای انتقال سهام ایجاد نشده و هر روز بر جمعیت متوفیان سهام عدالت اضافه می‌شود به طوریکه طبق اطلاعات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در حالی که در ابتدای اجرای طرح انتقال اینترنتی و الکترونیکی سهام متوفیان به وراث، جمعیت متوفیان دارنده سهام عدالت ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر احصا شده بود، امروز این جمعیت به ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار فوتی رسیده‌است.
غلامرضا ابوترابی، قائم مقام شرکت سپرده‌گذاری مرکزی درباره علت تاخیر راه‌اندازی سامانه انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث اظهار داشت: طبق اعلام قبلی قرار بر این بود که شهریورماه و ابتدای مهرماه، امکان انتقال سهام عدالت به صورت الکترونیکی ایجاد و فراهم شود و شرکت سپرده‌گذاری زیرساخت مورد نیاز را تهیه کرده، اما راه اندازی این سامانه نیاز به وب سرویس مورد نظر قوه قضاییه دارد.
وی با بیان اینکه این بخش از پروژه راه اندازی سامانه که نیاز به وب سرویس قوه قضاییه دارد خارج از حیطه اختیارات سپرده گذاری مرکزی است، ادامه داد: قوه قضاییه باید سرویسی را در اختیار شرکت سپرده گذاری بگذارد که از طریق آن به اطلاعات مورد نیاز دسترسی داشته باشیم و بتوانیم بر اساس گواهی انحصار وراثتی صادر شده از سوی قوه قضاییه، انتقال سهام متوفیان به وراث را انجام دهیم.
قائم مقام شرکت سپرده‌گذاری مرکزی گفت: هر چند زیرساخت‌های مرتبط با فناوری اطلاعات آماده‌است، اما برای راه‌اندازی سامانه و انتقال قطعی سهام به وراث به وب سرویس قوه قضاییه نیاز داریم و قوه قضاییه هم برای راه‌اندازی این سرویس متحمل هزینه‌هایی شده‌است، اما به هرحال سامانه واگذاری سهام عدالت متوفیان به وراث راه‌اندازی خواهد شد و پیگیر این موضوع هستیم.
ابوترابی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر امکان واگذاری سهام به وراث به صورت حضوری وجود دارد، تاکید کرد: تنها افرادی در سهام عدالت روش سهامداری مستقیم را انتخاب کردند، می‌توانند به صورت حضوری برای انتقال سهام اقدام کنند.
به گزارش نبض بازار، از مجموع ۴۹ میلیون نفر جمعیت سهامداران عدالت ۳۰ میلیون نفر روش سهامداری غیرمستقیم و ۱۹ میلیون نفر روش سهامداری مستقیم را انتخاب کردند.