به گزارش نبض بازار، پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی کالا‌های اساسی، دولت سیزدهم به‌منظور حمایت از مصرف‌کنندگان علاوه بر تعیین نرخ مصوب برای کالا‌های اساسی، تشدید نظارت‌ها بر عرضه، جلوگیری از احتکار و کاهش حقوق ورودی گمرکی را اجرا کرد.
در ماه‌های گذشته فهرست جدید قیمت انواع روغن توسط انجمن صنفی صنایع روغن نباتی در راستای تعامل و همکاری با دولت منتشر شد و بر اساس آن قیمت روغن مصرفی خانوار ۱۰ درصد و روغن صنف و صنعت ۱۵ درصد کاهش یافت.
طبق آمار‌ها نیاز سالانه کشور بین ۱.۵ تا ۲ میلیون تن است که البته هر ساله نزدیک ۵۰۰ هزار تن روغن خوراکی از محل روغن‌کشی‌های داخلی و مابقی روغن خام موردنیاز کشور از محل واردات تأمین می‌شود؛ اما با توجه به تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی و پایین بودن قیمت برخی محصولات در کشور ما نسبت به کشور‌های منطقه قاچاق روغن خوراکی افزایش پیدا کرد تا جایی که ورود روغن خام به کشور به مرز بیش از ۲.۵ میلیون تن در سال رسید که بخش عمده این محصول به خارج از کشور قاچاق می‌شد.
در واقع به علت ارزان بودن روغن خوراکی در ایران نسبت به کشور‌های همسایه، در سال‌های اخیر در کشور‌های عراق، افغانستان و پاکستان نیز روغن یارانه‌ای ایران به‌طور قاچاق منتقل می‌شد و منابع ارزی ملت ایران به جیب کشور‌های همسایه می‌رفت.
با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، احتکار روغن، افزایش بی‌رویه صادرات محصولات حاوی روغن و خروج غیرقانونی روغن از کشور کاهش پیدا کرد؛ این در حالی است که پیش از این به دلیل پایین بودن نرخ روغن خوراکی داخلی نسبت به کشور‌های همسایه با قاچاق این محصول مواجه بودیم.
قیمت روغن خوراکی طی یکی دو هفته اخیر در کشور روند کاهشی به خود گرفته که یکی از علل آن را افت ۳۰ درصدی قیمت‌های جهانی روغن خام می‌دانند، اما حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و صفر شدن قاچاق این کالای اساسی به خارج از کشور نیز سبب کاهش مصرف آن شده است.
علل کاهش قیمت روغن خام در بازار جهانی
علیرضا شرفی مدیرعامل شرکت تعاونی فرآوری روغن و دانه‌های روغنی با بیان اینکه چالشی در زمینه واردات روغن پیشروی ما قرار ندارد، اظهار کرد: ریزش قیمت روغن در بازار‌های جهانی با رفع موانع صادرات روغن از مالزی و اندونزوی همزمان شد؛ همچنین روند صادرات روغن آفتاب‌گردان از روسیه و اوکراین تسهیل شده است و این عوامل دست به دست هم داده تا شاهد کاهش قیمت روغن خام در بازار جهانی باشیم.
مدیرعامل شرکت تعاونی فرآوری روغن و دانه‌های روغنی اظهار کرد: کاهش تقاضا همچنان ملموس است و این کاهش قیمت باعث شد که بازار رقابتی در شرکت‌ها همچنان دنبال شود و مشکلی در زمینه تامین روغن تا پایان سال وجود ندارد.
وی با اشاره به کاهش قیمت پایه صادراتی روغن پالم در اندونزوی، افزود: کاهش قیمت بر اساس ساختار مالیات صادرات فعلی، تاثیر می‌گذارد و باعث شده است که روغن خام پالم اندونزی نسبت به مالزی رقابتی‌تر شود.
وی تقاضا برای خرید روغن در بازار داخلی را کاهشی دانست و تصریح کرد: توان خرید مردم، افزایش تولید، توزیع کالا و اطمینان مصرف کنندگان از تداوم تامین این کالا در میزان مصرف و تقاضای این محصول تاثیر گذاشته است.
شرفی در پاسخ به این پرسش که چندی پیش دولت ۱۰ درصد نرخ روغن را در بازار داخلی کاهش داد آیا این مسئله تقاضا برای خرید روغن در بازار را تحریک کرد؟ گفت: کاهش تقاضا همچنان ملموس است و کاهش قیمت باعث شده که بازار رقابتی در شرکت‌ها همچنان دنبال شود، اما آنچه مسلم است مشکلی در زمینه تامین روغن تا پایان سال وجود ندارد.
مدیر عامل شرکت تعاونی فرآوری روغن و دانه‌های روغنی با اشاره به حذف شدن ارز ترجیحی برای واردات روغن، گفت: ارز واردات روغن نیمایی شد و این مسئله نیاز به نقدینگی، برای واردات را افزایش داد. پیش از نیمایی شدن ارز واردکنندگان برای یک کشتی ۵ هزار تنی نیاز به نقدینگی حدود ۴۰ میلیارد تومانی داشت، در حالی که این کشتی امروز با بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان وارد کشور می‌شود از این‌رو لازم است سازوکار‌هایی فراهم شود که بانک‌ها بتوانند نقدینگی افرادی که در زمینه واردات کالا‌های اساسی فعالیت می‌کنند را فراهم کنند.
نرخ انواع روغن در بازار داخلی
همچنین در این رابطه داود فکوری رئیس اتحادیه سوپرمارکت داران با اشاره به نرخ انواع روغن در بازار، تصریح کرد: روغن نباتی ۵ کیلویی ۳۶۵ هزار تومان، روغن جامد کوچک ۷۰ هزار و ۴۰۰ هزار تومان، روغن مایع ۸۱۰ گرمی ۵۹ هزار و ۴۰۰، روغن مایع ۹۰۰ گرمی سرخ کردنی ۶۲ هزار و ۵۰۰ تومان است.
وی در پایان یادآور شد: حدود ۱۰ درصد قیمت روغن در بازار داخلی کاهش پیدا کرد، اما این رقم نتوانست محرک مردم برای افزایش مصرف باشد چراکه روغنی‌ها که امروز با این نرخ‌ها عرضه می‌شوند ۵ ماه پیش ۱۴ تا ۲۰ هزار تومان بودند، اما با این وجود این کاهش نرخ‌ها می‌تواند رضایت بخش باشد.