به گزارش نبض بازار، چند سالی است که خودروسازان محصولات خود را از طریق قرعه‌کشی عرضه می‌کنند. در واقع روند خرید خودرو به این گونه بود که به عنوان مثال متقاضیان ثبت نام ایران خودرو به سایت مربوط به همین شرکت مراجعه کرده و درخواست خود را ثبت می‌کردند. متقاضیان ثبت نام سایپا نیز باید به سایت رسمی سایپا مراجعه می‌کردند. با وجود اختلاف قیمت بین کارخانه و بازار، رفته رفته بر تعداد متقاضیان خرید خودرو افزوده شد؛ به طوری که برخی افراد بار‌ها ثبت نام کردند و با پیگیری ثبت نام سایپا و ایران خودرو، هیچ‌گاه برنده نشدند. چنین شرایطی ایجاب کرد تا وزارت صمت مستقیماً بر فروش خودروسازان نظارت کند؛ بنابراین «سامانه یکپارچه فروش خودرو» شکل گرفت و روند عرضه خودرو را تغییر داد.
هدف سامانه یکپارچه فروش خودرو
این سامانه با هدف ایجاد شفافیت در عرضه خودرو تشکیل شده و تأثیرات مثبتی را بر بازار خودرو خواهد داشت. اکنون تمامی خودروسازان، چه در بخش دولتی و چه بخش خصوصی، موظف‌اند تا محصولات خود را تنها از طریق سامانه جامع فروش خودرو عرضه کنند. برای مثال افراد چه برای ثبت نام سایپا تیبا ۲ و چه برای تیگو ۸ پرو مدیران خودرو، باید به سامانه یکپارچه مراجعه کنند. این سامانه اخیراً فعالیت خود را آغاز کرده و یک دوره فروش ویژه نیز در آن اجرا شده است.
قرار نیست سامانه یکپارچه حذف شود
سخگوی وزارت صمت، چند روز پیش گفته بود: وزارت صمت دیدگاه‌های پیشنهادی و مشورتی در رابطه با بهبود کیفیت سامانه تخصیص یکپارچه خودرو را با دقت بررسی و در صورت لزوم جهت اجرا به پیمانکار ارائه خواهد داد. لازم به تاکید است که نه‌تن‌ها ابهامی در قرعه‌کشی نوبت اول وجود ندارد، بحث حذف سامانه یکپارچه هم مطرح نیست. هدف اول ما بهبود کیفیت خدمت به مردم است.
حذف سامانه یکپارچه فروش خودرو
عمر سامانه یکپارچه فروش خودرو به شش‌ماه هم نرسید و با اعلام معاون حمل‌ونقل وزارت صنعت، معدن و تجارت، این سامانه دیگر میزبان فروش خودرو‌های داخلی نخواهد بود.
آن‌طور که معاون حمل‌ونقل وزارت صمت اعلام کرده، در نیمه دوم سال‌جاری قرعه‌کشی بر مبنای ثبت‌نام در سامانه یکپارچه فروش خودرو نخواهد بود.
به گفته منوچهر منطقی معاون حمل‌ونقل وزارت صمت از این سامانه به‌منظور نظارت سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بر تعداد فروش مجاز خودرو، تحویل به موقع خودرو‌های ثبت‌نامی و همچنین اجرای مصوبات مجلس شورای اسلامی استفاده خواهد شد.
اظهارات معاون وزیر صمت نشان می‌دهد که وزارت صمت نیز به ناکارآمدی و حداقل بی‌اثری سامانه یکپارچه فروش در تنظیم بازار خودرو پی برده است؛ هرچند در ظاهر می‌گوید رشد تولید و تعادل عرضه و تقاضای برخی خودرو‌ها دلیل حذف این سامانه است. سامانه یکپارچه فروش از خرداد امسال ایجاد شد و وزارت صمت همه خودروسازان و حتی شرکت‌های بخش خصوصی را به عرضه محصولاتشان در آن ملزم کرد.
وزارت صمت انتقاد‌ها به سامانه یکپارچه را نپذیرفت و حتی با وجود اذعان یکی از معاونانش به عدم‌صلاحیت فنی و ایمنی این سامانه، سه‌دوره فروش را در آن برگزار کرد؛ اما حالا به عمر آن (در بخش فروش) پایان داده است.
پیش‌تر قرار بود در نیمه دوم سال‌جاری، هرماه ۱۰۰هزار دستگاه خودرو از طریق سامانه یکپارچه عرضه شود؛ اما حالا با توجه به حذف آن، فروش خودرو‌ها از طریق بورس‌کالا یا از مسیر پلتفرم داخلی خودروسازان انجام خواهد شد. همچنین ۶۰۰هزار دستگاه خودرویی که وزارت صمت وعده عرضه آن‌ها را در نیمه دوم سال داده، متعلق به همه شرکت‌های خودروساز داخلی، اعم از دولتی و خصوصی است.
آن‌طور که معاون حمل‌ونقل وزارت صمت عنوان کرده، در نیمه دوم امسال، عرضه همه خودرو‌های شرکت سایپا و دیگر شرکت‌های خودروساز با توجه به متعادل بودن عرضه و تقاضا، از سوی خود شرکت‌ها یا از طریق بورس‌کالا انجام می‌شود. به گفته منطقی، ایران‌خودرو نیز در نیمه دوم امسال، فروش خودرو‌های تولیدی‌اش را در سامانه فروش خود شرکت اجرا خواهد کرد.
معاون حمل‌ونقل وزارت صمت این را هم گفته که رعایت الزامات قانونی مصوب مجلس شورای اسلامی مانند تخصیص ۵۰درصد ظرفیت تولید به طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و تخصیص ۱۰درصد ظرفیت تولید به طرح جایگزینی خودرو‌های فرسوده از سوی شرکت‌های خودروساز الزامی است.
معاون حمل‌ونقل وزارت صمت در حالی از عرضه خودرو در بورس‌کالا گفته که در حال حاضر تعداد کمی از محصولات خودروسازان در این بستر عرضه می‌شود و پرتیراژ‌ها جایی در آن ندارند. پیش از این، برخی خودرو‌ها از مسیر سامانه یکپارچه، برخی از طریق سامانه داخلی خودروسازان و بخشی دیگر نیز به‌واسطه بورس‌کالا عرضه می‌شدند.
حالا سامانه یکپارچه حذف شده و فروش به بورس‌کالا و سیستم داخلی خودروسازان محدود است. باید منتظر ماند و دید که وزارت صمت مجوز عرضه محصولات بیشتری را از این مسیر صادر خواهد کرد یا خیر.
منبع: دنیای‌اقتصاد