به گزارش نبض بازار، خودروسازان چند ماهی است که به فکر عرضه خودرو در بورس افتاده اند، در حالی که بورس جای مزایده است و از قانون عرضه و تقاضا تبعیت می کند ولی قیمت خودرو باید براساس قطعات آن تعیین شود. قیمت سرمایه گذاری در بورس و اوراق بهادار، با عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. این امر به تقاضاکننده و عرضه‌کننده اجازه می‌دهد تا با توجه به شرایط موجود، قادر به تغییر قیمت‌ها باشند. کشف قیمت فرآیندی است که طی آن قیمت سهم تعیین می‌شود؛ قیمتی که با قیمت واقعی سهم تفاوت دارد. به عبارت دیگر، قیمت بعد از تفاهم بین عرضه‌کننده و تقاضاکننده کشف می‌شود؛ در صورتی که قیمت واقعی، قیمتی است که بر اساس ارزش واقعی سهم یا کالا تعیین می‌شود.
عرضه خودرو در بورس یک شارلاتانیزم جدید در حوزه خودروسازی است در واقع آن‌ها نمی‌توانند در چارچوب قانون قیمت خودرو را افزایش دهند، به همین خاطر آن را در بورس عرضه می‌کنند تا قیمت را در آنجا بالا ببرند؛ متاسفانه وزیر هم این را متوجه نمی‌شود، بورس محل مزایده است؛ و فروش خودرو از طریق مزایده روش درستی نیست.
لطف‌الله سیاهکلی نماینده مجلس گفت: در کجای دنیا فروش خودرو از طریق مزایده است؟ این یک شارلاتانیزم جدید در حوزه خودروسازی برای ارتقاء قیمت خودرو است؛ چراکه نمی‌توانند در چارچوب قانون قیمت خودرو را افزایش دهند آن را در بورس عرضه می‌کنند.
این نماینده مجلس گفت: در کجای دنیا فروش خودرو از طریق مزایده است؟ این یک شارلاتانیزم جدید در حوزه خودروسازی برای ارتقاء قیمت خودرو است؛ چراکه نمی‌توانند در چارچوب قانون قیمت خودرو را افزایش دهند آن را در بورس عرضه می‌کنند.
لطف‌الله سیاهکلی درباره بحث تفکیک وزارت بازرگانی از وزارت صمت که بین دولت و مجلس مطرح می‌شود، گفت: این بحثی است که در مجلس وجود دارد و امیدوارم در چند روز آینده تعیین تکلیف شود. در هر صورت یکسری فعالیت‌ها در وزارت بازرگانی جزو وظایف این وزارت‌خانه است که در وزارت صنعت نیست و یکسری وظایف در صنعت است که ربطی به بازرگانی ندارد، جدا شدن این‌ها به نظر من خوب است البته رأی مجلس را نمی‌دانم که با نظر من موافق یا مخالف باشد، آن نظر نمایندگان است.
نماینده قزوین در مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که نظارت و تنظیم بازار جزو وظایف اصلی دولت است، اما آن را ضعیف مشاهده می‌کنیم، به ایلنا گفت: این امر در واقع وزیر صنعت را هم از صنعت می‌اندازد و هم از تجارت، زیرا آنقدر حجم کار زیاد است و گرفتاری روزمره در حوزه بازار وجود دارد که کار را سخت می‌کند. در حوزه صنعت کار‌ها بلندمدت، کنترل کیفی و تولید کمی و کیفی است و سیاست‌گذاری و استراتژی بلندمدت‌تری دارد.
در حوزه بازار گاهی اوقات تصمیمات باید به لحظه گرفته شود بنابراین اشراف کامل و تسلط می‌خواهد و تنظیم بازار باید بلد باشند که من فکر می‌کنم امروز این‌گونه نیست و کار سخت است.
وی درباره این‌که برخی نمایندگان عنوان می‌کنند یکبار برای ادغام این وزارت‌خانه هزینه‌های بسیاری شد حال باز هم برای تفکیک باید هزینه بسیاری شود، بیان کرد: یک تجربه‌ای بود که به نظر من ناموفق هم بود که ما نباید یک تجربه به صرف این‌که ناموفق بوده و ممکن است هزینه داشته باشد، ادامه دهیم. هنگامی که اقدامی ناموفق است باید اصلاحش کنیم هر وقت برسیم به این‌که اشتباه کرده‌ایم همان لحظه کار را اصلاح کنیم بسیار بهتر از این است که اشتباه را ادامه دهیم. معتقدم یک اشتباهی است که صورت گرفته و امروز آن را ما مشاهده می‌کنیم و اظهر و من الشمس است دیگر.
سیاهکلی درباره عرضه خودرو در بورس عنوان کرد: این کار به نظر من به نفع خودروساز است نه به نفع خریدار. یک کار خنده‌دار در دنیا است که خودرو را به بورس بیاوریم! این ناکارآمدی ما را نشان می‌دهد، مبنی بر این‌که بازار خودرو و مشتری را نمی‌فهمیم و، چون نمی‌فهمیم نمی‌توانیم مشکل را حل کنیم.
وی با اشاره به این که ما ابتدا باید مسئله را بفهمیم بعد اراده برای حل مسئله داشته باشیم و آن را حل کنیم و، چون نمی‌توانیم مسئله را بفهمیم با آن بازی می‌کنیم، اظهار داشت: بورس محل مزایده است، مگر می‌شود با مزایده خودرو فروخت؟ در کجای دنیا فروش خودرو مزایده است این یک شارلاتانیزم جدید در حوزه خودروسازی برای ارتقاء قیمت خودرو است، چراکه نمی‌توانند در چارچوب قانون قیمت خودرو را افزایش دهند آن را در بورس عرضه می‌کنند و، چون مردم نیاز دارند از سر اضطرار می‌خرند و قیمت در آنجا تعیین می‌شود و قیمت را در آنجا بالا می‌برند این یک بیماری کهنه‌ای است که در صنعت خودروی ما وجود دارد و متاسفانه وزیر هم این را متوجه نمی‌شود.
سیاهکلی درباه نظارت مجلس بر عرضه خودرو در بورس گفت: بار‌ها گفتیم علت این که با این وزیر در این حوزه مخالف هستیم و می‌گوییم نمی‌تواند این وزارت‌خانه را اداره کند همین است که ما سر تعاریف با ایشان مشکل داریم. آقای وزیر تعاریف را متوجه نمی‌شود، او یک چیز دیگر می‌فهمد ما یک چیز دیگر می‌فهمیم مسیر ما دو تا است مشکل ما با آقای وزیر این است که مباحث را غلط می‌فهمد و غلط هم تصمیم می‌گیرد و یکی هم همین بازار بورس است.
منظور از کشف قیمت در بورس چیست؟
در کشف قیمت، عرضه‌کننده قیمت شفافی برای محصولات خود تعیین می‌کند و این کار را با در نظر گرفتن میزان عرضه و تقاضای کالا یا دارایی خود انجام می‌دهد. در بازار بورس برای رسیدن به شفافیت قیمتی از چنین شیوه‌ای بهره می‌برند.
کشف قیمت باید به موقع انجام شود. ممکن است قیمت در تمامی سهام حاضر در بازار، به سرعت تعیین شود.
این امر در شرایطی رخ می‌دهد که سرعت انتقال اطلاعات در شرکت‌های مختلف متفاوت باشد بنابراین به موقع بودن کشف قیمت، به سرعت انتقال اطلاعات اشاره دارد.
اطلاعات ناقص یکی از مانع‌هایی است که فرآیند کشف و تعدیل قیمت در بورس را با تاخیر مواجه می‌کند. مسئله مهم این است تعامل عرضه و تقاضا باعث کشف قیمت‌ها می‌شود.
کشف قیمت فرآیندی است که طی آن خریداران و فروشندگان در مورد میزان معینی از کالا، به یک قیمت معاملاتی می‌رسند. چنین توافقی در یک مکان و زمان خاص صورت می‌گیرد.
قیمت‌ها از رابطه تعادلی بین نیرو‌های عرضه و تقاضا حاصل می‌شوند. نیرو‌های عرضه و تقاضا سطح قیمت بازار را مشخص می‌کنند. فرآیند کشف قیمت نیز تعادل بین قیمت‌های ارائه شده توسط عرضه‌کننده و تقاضاکننده است؛ بنابراین دو طرف معامله برای یک کالای خاص با یک مقدار مشخص و کیفیت معین، به قیمتی خاص می‌رسند.
انواع روش‌های کشف قیمت در بورس
از آن جا که قطعیتی در آینده وجود ندارد، خریداران و فروشندگان باید با انتظارات خود قیمت را کشف کنند. بنابراین قیمت در محدوده سطح قیمت بازار در نوسان خواهد بود.
کیفیت دارایی مورد معامله، مکان معامله، زمان معامله، تعداد خریداران و فروشندگان، در تعیین میزان این نوسان دخیل هستند. همچنین این فرآیند از عوامل دیگری از جمله میزان و نوع اطلاعاتی که در دسترس عموم قرار دارد نیز تاثیر می‌گیرد. در نتیجه می‌توان فرآیند کشف قیمت را در دسته موضوعات بنیادی و فراتر از عرضه و تقاضا قرار داد.
کشف قیمت با حراج ناپیوسته
در زمان بازگشایی سهم در بازار بورس و از طریق حراج ناپیوسته، کشف قیمت اتفاق می‌افتد. در این شرایط سهم در وضعیتی قرار می‌گیرد که برای کشف قیمت آن، تقاضاکننده و عرضه‌کننده باید شروع به رقابت کنند.
رقابتی که در یک قیمت مشخص به پایان می‌رسد. این قیمت، همان قیمتی است که معامله خرید و فروش در آن قیمت انجام می‌شود.
برای حراج ناپیوسته، در یک بازه زمانی مشخص، هیچ معامله‌ای در سهم صورت نمی‌گیرد. بعد از این مدت زمان، در صورت تعادل بین قیمت پیشنهادی خریدار با قیمت فروشنده، اولین معامله انجام می‌شود. با انجام اولین معامله نیز کشف قیمت صورت می‌گیرد. در فرآیند کشف قیمت با حراج ناپیوسته، هیچ معامله‌ای انجام نمی‌شود، اما امکان ورود، تغییر یا حذف سفارش وجود دارد. به عنوان مثال ناظر اعلام می‌کند که در فاصله زمانی مشخصی، در نمادی خاص حراج ناپیوسته به منظور کشف قیمت انجام می‌شود؛ بنابراین در این محدوده زمانی، هیچ معامله‌ای صورت نمی‌گیرد. اگر در این مدت زمان قیمت خریدار با قیمت فروشنده برابر شود، معامله در ساعتی پس از این بازه زمانی، بین خریدار و فروشنده انجام می‌شود.
اگر خریدار و فروشنده در هیچ قیمتی با هم به تفاهم نرسند، ناظر مجددا معاملات سهم را متوقف و کشف قیمت را در روز دیگری تکرار می‌کند.
نحوه کشف قیمت در حراج ناپیوسته
معمولا بنا به دلایل زیر، نماد‌های معاملاتی شرکت‌ها مشمول بازگشایی با حراج ناپیوسته می‌شوند:
۱. برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه یا مجمع عمومی عادی به طور فوق‌العاده:
در صورتی که هدف از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه تصویب صورت‌های مالی یا تقسیم سود باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان و اگر هدف به غیر از تصویب صورت‌های مالی یا تقسیم سود نقدی باشد، بازگشایی نماد با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان انجام می‌شود.
در مجمع فوق‌العاده نیز تغییر میزان سرمایه شرکت باعث بازگشایی نماد معاملاتی آن با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان، به منظور کشف قیمت هر سهم می‌شود.
۲. افشای اطلاعات با اهمیت:
اگر شرکت افشای اطلاعات با اهمیت در گروه الف داشته باشد، به منظور کشف قیمت، نماد معاملاتی آن با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می‌شود. افشای اطلاعات گروه ب نماد معاملاتی را با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می‌کند.
۳. قانون نوسان ۵۰ درصد:
در صورتی که نماد معاملاتی توسط این قانون متوقف شود، حراج ناپیوسته حداکثر ۲ روز کاری پس از توقف، با محدودیت دامنه نوسان برای کشف قیمت بازگشایی می‌شود.
۴. گره معاملاتی:
به منظور کشف قیمت سهم در زمانی که نماد شرکتی مشمول گره معاملاتی شود، روز معاملاتی بعد با حراج ناپیوسته و محدودیت دامنه نوسان، نماد سهم بازگشایی خواهد شد. در خصوص رفع گره معاملاتی و نحوه گشایش سهام وارد شوید.
۵. مظنون بودن معاملات به استفاده از اطلاعات نهانی یا دستکاری قیمت:
بازگشایی نماد معاملاتی در این شرایط پس از بررسی‌های لازم، با حراج ناپیوسته و با محدودیت دامنه نوسان برای کشف‌قیمت نماد صورت خواهد گرفت.
در صورتی که در حراج ناپیوسته به دلیل برابر نبودن قیمت پیشنهادی خریدار با قیمت فروشنده معامله‌ای صورت نگیرد، به تشخیص سازمان بورس و پس از اطلاع رسانی توسط ناظر بازار، حراج ناپیوسته یک بار دیگر در همان جلسه معاملاتی یا در ۹۰ دقیقه ابتدایی جلسه بعد تکرار می‌شود. چنان چه مجدد کشف قیمت صورت نگیرد، آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی، مرجع قیمت حراج پیوسته خواهد بود.
در کشف قیمت حق تقدم سهام پس از افزایش سرمایه یا در زمان عرضه حق تقدم‌های استفاده نشده، حراج ناپیوسته تا کشف قیمت تکرار می‌شود. زمان عرضه حق تقدم‌های استفاده‌نشده مدت حراج ناپیوسته تا پایان جلسه معاملاتی ادامه خواهد داشت.
تفاوت کشف قیمت و قیمت واقعی
کشف قیمت مستلزم به تفاهم رسیدن خریدار و فروشنده است. برای مثال دارایی شما ۵۰۰ گرم طلا است. زمانی می‌رسد که بنا به دلایلی قصد فروش طلای خود را دارید. با این که قیمت طلای جهانی تغییری نکرده است، اما به دلیل عرضه زیاد طلا و کشف قیمت پایین‌تر از ارزش واقعی آن، طلافروشی چند درصد کمتر از قیمت جهانی طلا را از شما خریداری می‌کند. در بازار بورس و اوراق بهادار نیز دقیقا همین اتفاق رخ می‌دهد.
کشف قیمت فرآیندی کلی است که برای تعیین قیمت‌های تحویل آنی یک کالای خاص یا یک برگ از اوراق بهادار انجام می‌گیرد. قیمت وابسته به شرایط و احوال بازار است. زیرا شرایط بازار ابتدا بر عرضه و تقاضا تاثیر و از این طریق بر قیمت‌ها اثر می‌گذارد. نوسان قیمت معاملاتی در محدوده بالا و پایین سطح عمومی قیمت بازار انجام می‌شود.
در فرآیند کشف قیمت درجه تمرکز بازار، محدود شدن عرضه به چند فرد، اطلاعات ناقص بازار و… از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار هستند.
در کشف قیمت در بورس، خریداران و فروشندگان قیمت معاملاتی دارایی را با کمیت و کیفیت معین، در زمان و مکان تعیین شده کشف می‌کنند. تعیین قیمت از تعامل نیرو‌های عرضه و تقاضا به دست می‌آید؛ تعاملی که تعیین‌کننده سطح قیمت در بازار است.
کشف قیمت در عرضه‌های اولیه
عرضه اولیه سهام از دو طریق ثبت دفتری و عرضه عمومی به روش حراج صورت می‌گیرد. در عرضه اولیه از هر دو روش، تعیین قیمت عرضه در مرحله اصلی عرضه عمومی اوراق بهادار، در میزان موفقیت عملکرد عرضه اولیه تاثیر بسیاری دارد. میزان موفقیت در قیمت‌گذاری، با اندازه‌گیری بازده قابل ارزیابی است.
هدف از کشف قیمت، تعیین قیمت عرضه با ماکزیمم کردن ارزش اوراق‌بهادار منتشر شده توسط شرکت است. ناشر و پذیره‌نویس با جمع‌آوری تقاضای بازار توسط جمع‌آوری درخواست‌ها از نهاد‌های مالی مختلف، به درک مناسبی در زمینه تقاضای بازار دست می‌یابند. پذیره‌نویس با این اطلاعات می‌تواند نمودار تقاضا را ترسیم کند.
در کشف قیمت از روش حراج نیز مشابه روش ثبت دفتری اقدام می‌شود. البته در کشف قیمت از روش حراج منحنی تقاضا درخواست‌های تمامی سرمایه‌گذاران را شامل می‌شود.
کشف قیمت در بورس کالا
بورس‌های کالایی فعالیت خود را در ابتدا با معاملات فیزیکی و کشف قیمت آغاز کردند و پس از مدتی، به سمت تغییر و تبدیل به بورس و فرصت تأمین مالی به حرکت درآمدند. امروزه مهم‌ترین نقش بورس کالا، تامین مالی برای شرکت‌های تولیدی و ایجاد فرصتی برای سرمایه‌گذاری مشتاقان سرمایه‌گذاری است؛ بنابراین بورس کالا فرصت سرمایه‌گذاری، ایجاد شفافیت در قیمت‌ها، مدیریت ریسک قیمت کالا‌ها و محصولات و… را به وجود آورده است.
سخن آخر
کشف قیمت فرآیندی برای به تفاهم رسیدن خریداران و فروشندگان در خصوص میزان معینی از کالا است که در یک مکان و زمان خاص صورت می‌گیرد. بورس محل شفافیت قیمت‌ها است. محلی که خریداران و فروشندگان کالا یا دارایی خاص، قیمت محصول مورد نظر را بر اساس عرضه و تقاضا محاسبه و مشخص می‌کنند. بازار‌های بورس یکی از بهترین گزینه‌ها برای رسیدن به شفافیت قیمتی در جهان هستند و کشف قیمت در بورس فرایندی شفاف و قانونمند است.