مرتضی افقه تحلیلگر اقتصادی در گفتگو با نبض بازار، درباره انتشارات لیست ابربدهکاران گفت: ساختارهای حاکم بر نظام تصمیم گیری و تصمیم سازی معیوب است. نظام اعتماد به افراد به خصوص آنهایی که می خواهند به قدرتهای اقتصادی و سیاسی دسترسی پیدا کنند معیوب است همچنین ملاک های انتخاب ها بسیار محدود است و مجموعه اینها باعث می شود آنهایی که با ساختارهای معیوب آشنا هستند و قصد دارند از قوانین و مقررات یا خلاءها سوء استفاده کنند، به راحتی بتوانند در دستگاه های ذیربط و دستگاه های صاحب قدرت نفوذ کنند یا با افراد صاحب قدرت ارتباط برقرار کنند که از این موقعیت سوء استفاده کنند. فلذا دلیل اصلی آن عمدتا آسان گیری در انتخاب و انتصاب افراد و اعتماد بیجا است یا ملاک های بسیار سطحی برای انتخابات و انتصابات وجود دارند.

وی در ادامه بیان کرد: در وهله اول این انتشار چه ربطی به مردم دارد؟ دستگاه های نظارتی، دستگاه های قضایی و.. باید وظیفه شان را انجام داده باشند که ما این همه ابربدهکار نداشته باشیم. انتشار آن می تواند یک قدم مثبت تلقی شود اما به شرطی که باعث شود اقدامات تکمیلی انجام شود که این اقدامات باید از قبل صورت می گرفت. یعنی دستگاه های نظارتی باید از قبل این افراد را شناسایی و معرفی می کردند و اگر دستگاه دولتی قصور کرده با آن برخورد می کردند که اصلا نیاز به متراکم شدن این تعداد از افراد ابربدهکار نداشته باشیم. اما حالا که آنها کوتاهی کردند این انتشار حداقل می تواند کمکی به ما، رسانه ها و کارشناسان کند که این را به یک مطالبه‌ی عمومی تبدیل کنند و به دستگاه هایی که وظایفشان را انجام ندادند فشار بیاورند.

انتشار لیست ابربدهکاران نمایشی است

این استاد دانشگاه براین باور است: گرچه این خطر را هم دارد که اگر این انتشار کمکی نکند یعنی مطالبه عمومی باز هم تغییری ایجاد نکند و به یک چیز عادی یعنی یک امر غیرعادی تبدیل شود. حداقل این است که بعد از انتشار باید پیگیری شود تا ببینیم از منشا دچار مشکل بوده یا از دستگاه های نظارتی و باید متخلف را مجازات کنند وگرنه انتشار آن یک کار کاملا ظاهری و نمایشی تلقی می شود.

او در پاسخ به این پرسش، بر اساس تبصره 16 بودجه تمامی تسهیلات کلان و مرتبط تمامی بانکها توسط بانک مرکزی باید شفاف شود، این اقدام چه کمکی به کاهش شفافیت عملیات فرابودجه ای دولت خواهد داشت و دولت می تواند با این اقدامی که بانک مرکزی انجام دهد بودجه اش را شفاف ببندد؟ اظهار کرد: بحث وام ها و تسهیلاتی که به افراد می دهند ربطی به بودجه ندارد البته اگر از تسهیلات تکلیفی باشد که در بودجه می آید، بله مربوط می شود و این انتشار شفاف می کند اما اگر ربطی به تسهیلات تکلیفی یعنی تسهیلاتی که دولت تعیین می کند بانکها باید به افراد دهند، اگر مربوط به آن باشد به بودجه مرتبط می شود اما اگر این تسهیلات، قراردادی بین بانک و افراد بوده دیگر ربطی به بودجه ندارد.

افقه خاطرنشان کرد: بخش قابل توجهی از به وجود آمدن ابربدهکاران بخاطر این است که افراد به قدرتهای سیاسی، مذهبی یا افراد با نفوذ وصل هستند و همین باعث می شود که دستگاه های نظارتی نتوانند وظایفشان را به خوبی انجام دهند و شاید این شفافیت کمک کند (البته اگر با فشارهای رسانه ای و کارشناسان همراه شد) زمینه ای برای دستگاه های نظارتی ذی ربط فراهم شود که به رغم پشتیبانی قدرتهای سیاسی از این افراد زمینه برخورد با آنها صورت گیرد که البته من خیلی به این امیدوار نیستم.

وی در پایان بیان کرد: شواهد نشان می دهد لیستی که از ابربدهکاران بیرون آماده کامل نیست و افرادی که بعضا ممکن است قوی تر باشند یا به افراد قوی تر به لحاظ سیاسی وصل بودند، منتشر نکردند. ابربدهکاران با نفوذ قدرت‌های سیاسی بوجود آمده اند