بحران آب تهران با بارش باران هم حل نمیشود/ فرونشست خاموش در راه است
به گزارش نبض بازار، افت شدید ذخایر آبی سد ماملو، زنگ خطر جدی برای تأمین آب تهران را به صدا درآورده است.انوش اسفندیاری، عضو اندیشکده تدبیر آب ایران، در گفتوگو با ما تاکید میکند که مشکل امروز تنها کاهش بارندگی نیست، بلکه مدیریت نادرست و برداشت سریع از ذخایر نیز این بحران را تشدید کرده است.
به گفته اسفندیاری، در حالی که پیشتر حدود ۷۰ درصد آب تهران از منابع سطحی و تنها ۳۰ درصد از سفرههای زیرزمینی تأمین میشد، این نسبت اکنون برعکس شده است: «امروز بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد آب تهران از منابع زیرزمینی برداشت میشود و فشار سنگینی بر سفرهها وارد شده است.»
تهدید فرونشست زمین در تهران
این کارشناس هشدار میدهد که تداوم این روند میتواند به بروز فرونشستهای خطرناک در آینده منجر شود. او میگوید: «هر چه موازنه آب نامتوازنتر شود، خطر فرونشست بیشتر خواهد شد و پیامدهای آن برای شهر و زیرساختها جبرانناپذیر است.»
وی با اشاره به سد ماملو توضیح داد: «در زمان احداث این سد، سهمیه آب کشاورزی بسیار کاهش یافت و بیشتر آب آن به شرب اختصاص پیدا کرد. این موضوع باعث شد اتکا به منابع زیرزمینی افزایش یابد. امسال حتی برای شرب شهری نیز سد نتوانست نیازها را پوشش دهد و مشکلات جدی در جنوب و شرق تهران ایجاد شد.»
اسفندیاری درباره وضعیت آب تهران گفت: کاهش بارندگی و نبود برنامهریزی درست برای ذخایر آبی باعث شد سدها خیلی زود تخلیه شوند و پایتخت یکباره با بحران مواجه گردد. به گفته او، اعلام این مشکل و چارهجویی نیز بسیار دیر انجام شد و همین مسئله فشار مضاعفی بر منابع آب زیرزمینی وارد کرده است.
هدررفت و مدیریت ناکارآمد مصرف
این عضو اندیشکده آب با انتقاد از نحوه مدیریت مصرف افزود: «برداشت بیرویه از سفرههای زیرزمینی تنها برای شرب نیست؛ بلکه برای آبیاری فضای سبز هم استفاده میشود. قرار بود از پساب تصفیهشده برای این منظور بهرهگیری شود، اما این طرح اجرایی نشد. علاوه بر آن، تلفات بالای آب در خطوط توزیع و نبود کنترل دقیق مصرف مشکلات را تشدید کرده است.»
اسفندیاری در ادامه گفت: «در مجتمعهای مسکونی پرمصرف و کممصرف یکسان محاسبه میشوند و تعرفههای فعلی تنها درآمد ایجاد میکنند، بدون اینکه تأثیری در کاهش مصرف داشته باشند. ادامه این روند میتواند منجر به جیرهبندی آب در تهران شود.»
او با تأکید بر تغییر نگرانکننده الگوی مصرف توضیح داد: «در حال حاضر حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد آب مصرفی در بخشهایی از تهران از منابع زیرزمینی برداشت میشود؛ در حالی که این نسبت قبلاً تنها ۳۰ درصد بود. این برهمخوردن موازنه بسیار خطرناک است.»
اسفندیاری مهمترین تهدید ناشی از برداشت بیشازحد منابع زیرزمینی را فرونشست زمین عنوان کرد و هشدار داد: «در آینده اگر این وضعیت اصلاح نشود، پایتخت با خسارتهای جبرانناپذیری روبهرو خواهد شد.»
او در پایان با اشاره به کاهش مصرف ناشی از خنکشدن هوا و خاموشی کولرهای آبی گفت: «اگر پاییز خشکی نداشته باشیم و بارشها مناسب باشد، بخشی از بحران کاهش پیدا میکند، اما فشار بر منابع زیرزمینی همچنان باقی میماند و باید مدیریت مصرف و اصلاح روشهای تأمین آب هرچه سریعتر در دستور کار قرار گیرد.»