افزایش ۸۰ درصدی قیمت شیر خام/لبنیات از سفره مردم در حال حذف است!
به گزارش نبض بازار،افزایش بیسابقه قیمت شیر خام در هفتههای اخیر، صنعت لبنیات کشور را با چالشهای جدی مواجه کرده است. در حالی که نرخ مصوب شیر خام پیشتر حدود ۲۳ هزار تومان بود، امروز دامداران آن را تا ۳۹ و حتی ۴۰ هزار تومان به فروش میرسانند؛ رشدی نزدیک به ۸۰ درصد که به گفته فعالان صنفی «هیچگاه در تاریخ لبنیات ایران سابقه نداشته است».
احسان ظفری، رئیس هیئتمدیره اتحادیه تعاونیهای صنایع لبنی کشور در گفتوگو با نبض بازار با انتقاد از نبود نظارت دولت بر بازار شیر خام گفت:«در شرایط فعلی کشور، دولت نمیتواند نقش خود را در بازار رها کند. قیمت شیر خام بهطرز عجیبی بالا رفته و این مسئله صنعت لبنیات را به مرحلهای رسانده که از دسترس مردم خارج شود. وزارت جهاد کشاورزی و بهویژه معاونت امور دام باید پاسخگو باشند، چون این افزایشها بدون هماهنگی و برنامهریزی دقیق در حال رخ دادن است.»
شیر خام ۲۳ هزار تومانی، ۴۰ هزار تومان شد
ظفری در توضیح روند افزایش قیمتها گفت:«فقط در چند هفته اخیر، نرخ خرید شیر خام از دامداران حدود ۱۶ تا ۱۷ هزار تومان رشد کرده است. خود من هفته گذشته شیر را کیلویی ۳۶ هزار تومان خریدم، اما امروز دامدار پیام داده که اگر میخواهی شیر بگیری باید کیلویی ۳۹ هزار تومان پول واریز کنی! این یعنی هر زمان میلشان بکشد قیمت را بالا میبرند، در حالی که نهادهها و یارانهها را هم از دولت میگیرند.»
به گفته او، در حالی که دولت نهادههای دامی را به قیمت ترجیحی در اختیار دامداران قرار میدهد، برخی از تولیدکنندگان شیر خام «فراتر از ظرفیت واقعی بازار» افزایش قیمت میدهند و هیچ نظارتی بر رفتار آنان وجود ندارد.
بازار از دست مردم خارج میشود
این فعال صنعت لبنیات هشدار داد که با ادامه این روند، شیر و محصولات لبنی بهزودی از سفره مردم حذف میشود:«امروز سرانه مصرف لبنیات در کشور زیر ۴۰ کیلوگرم در سال به ازای هر نفر است، در حالی که باید حداقل ۱۷۰ تا ۱۸۰ کیلوگرم باشد. این کاهش شدید مصرف ناشی از تصمیمهای اشتباه دولتی و رها کردن بازار شیر خام است. اگر دولت دخالت نکند، مردم آرامآرام با لبنیات خداحافظی خواهند کرد.»
او با اشاره به نقش حمایتی دولت در سایر کشورها افزود:«در هیچ کشوری دولت اجازه نمیدهد شیر خام بدون کنترل قیمتی بالا برود. چون لبنیات کالایی اساسی است و مستقیماً با سلامت جامعه در ارتباط است. اما در ایران، سیاستهای ناهماهنگ و نبود ثبات باعث شده تولیدکننده و مصرفکننده هر دو زیان ببینند.»
دولت باید وارد عمل شود
ظفری معتقد است که آزادسازی قیمتها در شرایط فعلی اقتصاد ایران، راهحل درستی نیست:«در شرایطی که تورم بالا و درآمد مردم پایین است، دولت باید در قیمتگذاری شیر خام و لبنیات حضور فعال داشته باشد. بازار آزاد در این وضعیت به معنی حذف طبقات متوسط و ضعیف از مصرف شیر است. کنترل قیمت شیر خام، تنها راه جلوگیری از بحران مصرف و تعطیلی کارخانههاست.»
افزایش سرمایه در گردش دوبرابری برای کارخانهها
او درباره تأثیر مستقیم گرانی شیر خام بر تولیدکنندگان توضیح داد:«فرض کنید کارخانهای روزانه ۱۰۰ تن شیر خام میخرد. وقتی قیمت شیر از ۲۳ هزار تومان به ۴۰ هزار تومان برسد، سرمایه در گردش موردنیاز این واحد تقریباً دو برابر میشود. کدام بنگاه اقتصادی میتواند یک شبه سرمایه خود را دو برابر کند؟ این برای کارخانهها غیرممکن است و ادامه این روند یعنی توقف تولید.»
به گفته رئیس اتحادیه تعاونیهای صنایع لبنی کشور، بسیاری از واحدهای تولیدی در ماههای اخیر به دلیل نوسانات مداوم قیمت و نبود نقدینگی، با کاهش ظرفیت یا توقف خط تولید مواجه شدهاند.
او تأکید کرد:«صنعت لبنیات کشور امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز به ثبات دارد. اگر دولت در این بحران ورود نکند، بازار لبنیات بهزودی کوچکتر خواهد شد و تبعات اجتماعی و بهداشتی آن سنگینتر از چیزی است که تصور میشود.»
واسطهگری در بازار شیر خام، عامل اصلی نیست
ظفری همچنین درباره شایعه نقش واسطهها در گرانی لبنیات گفت:«برخلاف تصور عمومی، در بازار شیر خام واسطهگری تأثیر چندانی ندارد. شیر مستقیماً از دامدار خریداری میشود و بخش عمده تولید هم در اختیار نهادهای بزرگ مانند بنیاد مستضعفان و بنیاد کوثر است. بنابراین مشکل اصلی در ساختار قیمتگذاری و نبود مدیریت واحد بر بازار است، نه در زنجیره واسطهها.»
رئیس اتحادیه تعاونیهای صنایع لبنی کشور در پایان گفت:«صنعت لبنیات ایران ۳۵ تا ۴۰ سال سابقه دارد و در هیچ مقطعی چنین جهش قیمتی در شیر خام تجربه نشده است. اگر روند فعلی ادامه یابد، نه تنها کارخانهها از پا درمیآیند، بلکه سلامت جامعه نیز با خطر جدی مواجه خواهد شد. دولت باید به فوریت با دامداران، اتحادیهها و صنایع گفتوگو کند و مکانیزمی برای کنترل قیمت و حمایت از مصرفکننده تدوین کند.»